¿Baʼax eʼesik kuxaʼanoʼon «tu tsʼook kʼiinoʼob»?
Baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ
Le Bibliaoʼ ku yaʼalik baʼaxoʼob kun sen ilbil le jach taʼaytak «u tsʼoʼokol tiʼ le yóokʼol kaabaʼ» (Mateo 24:3). Ku yaʼalik xaneʼ le kʼiinoʼob jeʼeloʼ letiʼe ‹u tsʼook kʼiinoʼoboʼ› (2 Timoteo 3:1; Daniel 8:19).
¿Baʼax profecíaʼob ku tʼaanoʼob tiʼ «u tsʼook kʼiinoʼoboʼ»?
Le Bibliaoʼ u yaʼalmiliʼ yaan u yúuchul yaʼab baʼaloʼob tiʼ junpʼéeliliʼ tiempoeʼ. Leloʼ le «kun eʼesik» kuxaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼoboʼ (Lucas 21:7). Koʼox ilik jujunpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob aʼalaʼan kun úuchloʼ.
Yaan u sen yantal guerraʼob. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Junpʼéel kaajeʼ yaan u baʼateʼel tu contra uláakʼ kaaj, junpʼéel reinoeʼ yaan u baʼateʼel tu contra uláakʼ reino» (Mateo 24:7). Apocalipsis 6:4 xaneʼ ku tʼaan tiʼ juntúul máak u natʼmaj juntúul tsíimin «kun luʼsik u jeetsʼelil yóokʼol kaab».
Yaan u yantal yaʼabkach wiʼijil. Jesúseʼ tu yaʼalaj: «Yaan u pʼáatal minaʼan baʼal jaantbil» (Mateo 24:7). Apocalipsiseʼ ku tʼaan xan tiʼ uláakʼ juntúul máak u natʼmaj juntúul tsíimin, ku yaʼalikeʼ lelaʼ yaan u beetik u yantal wiʼijil jejeláas tuʼuxoʼob yéetel mix juntéen ilaʼak le baʼax kun úuchloʼ (Apocalipsis 6:5, 6).
Yaan u sen tíitkuba le luʼumoʼ. Jesúseʼ u yaʼalmiliʼ «jejeláas tuʼux ken u tíituba le luʼumoʼ» (Mateo 24:7; Lucas 21:11). Le nukuch terremotoʼob kun antal jejeláas tuʼuxoʼ yaan u beetik u sen sufrir máak yéetel jach yaʼab máaxoʼob xan ken u kíimsoʼobeʼ.
Yaan u yantal jejeláas kʼojaʼaniloʼob. Jesúseʼ u yaʼalmiliʼ jejeláas tuʼux kun «yantal kʼaakʼas kʼojaʼaniloʼob» (Lucas 21:11).
U sen beetaʼal baʼaloʼob kʼaastak. Desde úucheʼ yaʼab u beetaʼal baʼaloʼob kʼaastak. Chéen baʼaleʼ Jesúseʼ tu yaʼaleʼ tu tsʼook kʼiinoʼobeʼ yaan u maas jach yaʼabtal u beetaʼal «baʼaloʼob kʼaastak» (Mateo 24:12).
U sen kʼaskúuntaʼal le Luʼumaʼ. Apocalipsis 11:18, ku yaʼalikeʼ le máakoʼoboʼ yaan «u kʼaskúuntikoʼob le luʼumoʼ». Pero maʼ chéen ikil u beetkoʼob baʼaloʼob kʼaastak yéetel u tuukuloʼob chéen tu yoʼolaloʼobiʼ, baʼaxeʼ ikil u kʼaskúuntikoʼob tuláakal baʼax yaan way yóokʼol kaab jeʼex le iikʼ yéetel le jaʼoʼ.
U sen kʼastal u modos le máakoʼoboʼ. Tiʼ kaʼapʼéel tiʼ Timoteo 3:1-4, le Bibliaoʼ u yaʼalmiliʼ yaan u jach kʼastal bix u modos le máakoʼoboʼ. Le tekstooʼ ku yaʼalikeʼ le máakoʼoboʼ «maʼ ken u tsʼáaʼob u diosboʼotikil mix baʼal, yaan u xúumpʼatkoʼob u amigoʼob, [...] junpuliʼ maʼ ken u yóotoʼob u tsʼáaubaʼob de acuerdoil, yaan u yaʼalikoʼob baʼaloʼob maʼ jaajtak tu contra u maasil, maʼ ken u kan u controlartubaʼob, jach yaan u tsʼíiktaloʼob, maʼ ken u yaabiltoʼob baʼax uts, yaan u suutoʼob traicioneroil, yaan u tercotaloʼob, [tsʼoʼoleʼ] yaan u taaskubaʼob jach nojbaʼalil». Como jach yaan u kʼastal u modos máak teʼ kʼiinoʼoboʼ le máakoʼoboʼ yaan u yaʼalikoʼob táan «u yilaʼal yaayaj kʼiinoʼob yéetel istikyaj ken u máansil u kuxtal máak».
Yaan u jatskuba le familiaʼoboʼ. Tiʼ kaʼapʼéel tiʼ Timoteo 3:2, 3, le Bibliaoʼ u yaʼalmiliʼeʼ yaʼab máakoʼob «yaan u pʼáatal minaʼan u yaabilajoʼob» tiʼ u láakʼtsiloʼob wa tiʼ u familiaʼob. Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalik xaneʼ le paalaloʼoboʼ «maʼ ken u yuʼuboʼob u tʼaan u taataʼob».
Le máakoʼoboʼ maʼ ken u yaabiltoʼob Dios. Jesúseʼ u yaʼalmiliʼeʼ «óoliʼ tuláakal máak kun pʼáatal minaʼan u yaabilaj» (Mateo 24:12). Le baʼax tu yaʼalaj Jesúsoʼ ku yeʼesikeʼ le máakoʼoboʼ yaan tak u xuʼulul u yaabiltikoʼob Dios. Kaʼapʼéel tiʼ Timoteo 3:4, ku yaʼalikeʼ teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ le máakoʼoboʼ «tu lugar u yaabiltikoʼob Dioseʼ yaan u yaabiltikoʼob chéen le baʼaloʼob taasik kiʼimak óolal tiʼoboʼ».
Maʼ tu jaajil u yóoloʼob ken u adorartoʼob Diosiʼ. Tiʼ kaʼapʼéel tiʼ Timoteo 3:5, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máakoʼoboʼ yaan u yeʼeskoʼob bey jach u tsʼaamaj u yóol u adorartoʼob Dioseʼ, pero yéetel u kuxtaloʼobeʼ yaan u yeʼeskoʼob maʼ beyiʼ.
Yaan u maas naʼataʼal le profecíaʼob yaan teʼ Bibliaoʼ. U libroil Danieleʼ ku yaʼalikeʼ teʼ tu «tsʼook kʼiinoʼob[aʼ]» yaan u maas naʼataʼal le kaʼansajoʼob yaan teʼ Bibliaoʼ bey xan le profecíaʼoboʼ (Daniel 12:4, nota).
Yaan u kaʼansaʼal u Tʼaan Dios tiʼ tuláakal yóokʼol kaab. Jesúseʼ u yaʼalmiliʼeʼ «le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet le Reinooʼ yaan u tsikbaltaʼal tiʼ tuláakal yóokʼol kaab» (Mateo 24:14).
Maʼ ken u creertoʼob yéetel yaan u burlarkoʼob máak. Jesúseʼ tu yaʼaleʼ kex yaan u yeʼesaʼal tiʼ le máakoʼob jach naatsʼ yanil le xuʼulsajiloʼ maʼ ken u creertoʼob le baʼax kun aʼalbiltiʼoboʼ (Mateo 24:37-39). Tsʼoʼoleʼ tiʼ u kaʼapʼéel tsʼíib Pedro 3:3, 4, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máakoʼoboʼ yaan tak u pʼaʼastajoʼob yéetel maʼ ken u beetoʼob u cuentail le baʼax kun aʼalbiltiʼoboʼ.
Tiʼ junpʼéeliliʼ tiempo kun láaj béeytal le profecíaʼoboʼ. Jesúseʼ tu yaʼaleʼ teʼ tu tsʼook kʼiinoʼoboʼ jach claro kun ilbil bix kun béeytal tuláakal le profecíaʼoboʼ maʼ chéen wa jaypʼéeliʼ (Mateo 24:33).
¿Kuxaʼanoʼob wa teʼ tu «tsʼook kʼiinoʼoboʼ»?
Beyoʼ. Le baʼax ku tsolik le Bibliaoʼ bey xan le baʼaxoʼob ku yúuchul way yóokʼol kaabaʼ ku yeʼesikeʼ le u tsʼook kʼiinoʼoboʼ káaj tu añoil 1914. Le año jeʼeloʼ letiʼe ka káaj le Yáax Nojoch Guerraoʼ. Tuláakal le baʼaxoʼob ku yúuchul way yóokʼol kaabaʼ ku yeʼesikeʼ kuxaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼoboʼ. Utiaʼal a wilik baʼaxten k-aʼalik leloʼ chaʼant le videoaʼ.
Tu añoil 1914, káaj u gobernar u Reino Dios teʼ kaʼanoʼ. Le yáax baʼax tu beetoʼ letiʼe u jóoʼsik Satanás yéetel u demonioʼob teʼ kaʼanoʼ ka puʼuloʼob way yóokʼol kaabeʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ tsʼaʼabtiʼob u páajtalil u beetkoʼob chéen jeʼel baʼaxak u kʼáatoʼobeʼ (Apocalipsis 12:7-12). Le páajtalil yaan tiʼ Satanás yóokʼol wíinikoʼ chíikaʼan u yilaʼal tiʼ le kʼaakʼas modos yaan tiʼ le máakoʼoboʼ bey xan tiʼ le baʼaloʼob kʼaastak ku beetkoʼoboʼ. Tuláakal lelaʼ ku beetik «u yilaʼal yaayaj kʼiinoʼob», tsʼoʼoleʼ istikyaj «u máansi[k] u kuxtal máak» (2 Timoteo 3:1).
Yaʼab máakoʼobeʼ jach ku chiʼichnaktaloʼob yoʼolal le kʼiinoʼob kuxlikoʼonaʼ. Jach chiʼichnakoʼob tumen táan u maas kʼastal wíinik yéetel maʼ u yojloʼob bix kun tsʼoʼokol tiʼ máakiʼ.
Yaan uláakʼ máakoʼob xaneʼ kex ku chiʼichnaktaloʼob yoʼolal le baʼaxoʼob ku yúuchloʼ u yojloʼobeʼ maʼ tun xáantaleʼ yaan u láaj utstal tuláakal le baʼax ku yúuchloʼ. Letiʼobeʼ u yojloʼobeʼ u Reino Dioseʼ maʼ tun xáantaleʼ yaan u láaj luʼsik le baʼaloʼob kʼaastak ku yúuchul way yóokʼol kaabaʼ (Daniel 2:44; Apocalipsis 21:3, 4). Letiʼobeʼ yéetel chúukaʼan óolal táan u páaʼtkoʼob u béeykuntik Dios tuláakal u promesaʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ jach ku líikʼil u yóoloʼob yoʼolal le baʼax tu yaʼalaj Jesúsaʼ: «Le máax kun chúukpajal u yóol tak tu xuuleʼ yaan u salvarkuba» (Mateo 24:13; Miqueas 7:7).