Teʼ xookaʼ yaan k-ilik lelaʼ:

•  Maas maʼalob ka tsikbalnakech en personail

•  ¿Bix jeʼel a káajsik junpʼéel tsikbaleʼ?

•  Baʼax ku yaʼalik uláakʼ paalaloʼob

 Yaʼab máakeʼ jach difícil u yilik u tsikbal yéetel wa máax en personail, le oʼolal maas uts tu yich u tsikbal tiʼ mensaje.

 Annaeʼ ku yaʼalik: «Ku nerviosotal máak kéen tsikbalnak yéetel wa máax en personail tumen maʼ tu páajtal u kʼexik mix u borrartik le baʼax ku yaʼalikoʼ».

 Jeaneʼ ku yaʼalik: «A mensajear yéetel wa máaxeʼ bey jeʼex u máansaʼal junpʼéel programa grabartaʼaneʼ, pero a tsikbal yéetel wa máax táan a wilkeʼ bey junpʼéel programa ku máansaʼal en vivoeʼ. Chéen táan a tuklik, ‹kexiʼ maʼ in waʼalik baʼax maʼ unajeʼ›».

 U jaajileʼ deporsi kʼaʼabéet a kanik tsikbal yéetel máax táan a paktik tumen yaan u yáantkech utiaʼal a kaxtik a amigoʼob, a kaxtik meyaj bey xan utiaʼal a kanáantik. Yaan xan u yáantkech kéen a decidirt a kaxtik a novia wa a novio.

 Chéen baʼaleʼ maʼ a sajaktal tsikbal yéetel wa máax tumen kex suʼlakecheʼ jujunpʼíitileʼ jeʼel a kanikeʼ.

 Nealeʼ ku yaʼalik: «Mix máak perfecto, le oʼolal yaan kʼiineʼ maʼ xaaneʼ yaan a waʼalik junpʼéel baʼax maʼ maʼalobiʼ yéetel yaan a suʼlaktal. Pero maʼ tuklik, chéen a cheʼejtik le baʼax úuchoʼ».

•   Beet preguntaʼob. Tukult tiʼ baʼax taak u tʼaan le máakoʼoboʼ yéetel káajs a tsikbal yéetel leloʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal a kʼáatiktiʼeʼ:

   «¿Tsʼoʼok wa a bin xíimbal teʼ túumben parqueoʼ?».

   «¿Tsʼoʼok wa a wuʼuyik le túumben kʼaayaʼ?».

   «¿Ta chaʼantaj wa le fútbol teʼ semanaaʼ?».

   Wa taak a tsikbal tiʼ junpʼéel temaeʼ maas maʼalob ka tuukulnakech tiʼ junpʼéel baʼal a kʼaj óol ta kaʼatúulileʼex. Maʼ xaaneʼ tiʼ junpʼéeliliʼ escuela yaneʼex wa ka múul meyajeʼex, bey túunoʼ beet junpʼéel pregunta yaan yil yéetel le jeʼeloʼ.

   Maritzaeʼ ku yaʼalik: «Tuukulnen tiʼ junpʼéel baʼal taak a wojéeltik yéetel kʼáat tiʼ le máax yéetel ka tsikbaloʼ».

   Maʼ u tuʼubultech: Maʼ a sen beetik preguntaʼob ka tuklaʼak bey táan a interrogartik le máax yéetel ka tsikbaloʼ. Mix xan a beetik preguntaʼob jach personaloʼob. Maʼ xan a beetik preguntaʼob jeʼex lelaʼ: «¿Baʼax sajakkúuntkech?» wa «¿Baʼaxten mantatsʼ junpʼéeliliʼ bix u color a nookʼ?». Tumen jeʼel a suʼlakkúuntik le máax yéetel ka tsikbaloʼ wa jeʼel tak u tuklik chéen táan a burlartikeʼ.

   Kéen a beet junpʼéel preguntaeʼ yáax aʼal baʼax ka tuklik teech, beyoʼ maʼ ken u tukult wa chéen táan a sen interrogartik le máax yéetel ka tsikbaloʼ. Kʼaʼajaktecheʼ maʼ táan a beetik junpʼéel entrevistaiʼ, baʼaxeʼ chéen a kʼáat tsikbal.

   Teksto jeʼel u yáantajeʼ: «Le baʼax ku tuklik máak tu puksiʼikʼaloʼ bey jaʼ taam yanileʼ, pero le máax yaan u naʼatoʼ ku jóoʼsik yóoʼkabil» (Proverbios 20:5).

•   Chʼenxikint baʼax ku yaʼalaʼaltech. Utiaʼal u bintech utsil tiʼ junpʼéel tsikbaleʼ le baʼax maas importanteoʼ a chʼenxikintik baʼax ku yaʼalaʼaltech maʼ ka a weʼes jach a wojel tsikbaliʼ.

   Tamaraeʼ ku yaʼalik: «Kéen tsikbalnaken yéetel wa máaxeʼ uts tin tʼaan in wilik baʼax jeʼel u páajtal in kanik tiʼeʼ. Kin tratartik xan in kʼaʼajsik baʼax tu tsikbaltajten yéetel kin tuklik bey baʼax preguntailoʼob jeʼel in beetiktiʼ kéen kaʼa tsikbalnakoʼoneʼ».

   Maʼ u tuʼubultech: Maʼ a sen preocupar tiʼ baʼax jeʼel a waʼalik kéen tsʼoʼokkeʼ, wa ka chʼenxikintik baʼax ku yaʼalaʼaltecheʼ maas séeb jeʼel a naʼatik baʼax jeʼel a núukikeʼ.

   Teksto jeʼel u yáantajeʼ: «Cada juntúuleʼ kʼaʼabéet u séeb uʼuyik baʼax ku yaʼalaʼaltiʼ, chéen baʼaleʼ maʼ unaj u séeb tʼaaniʼ» (Santiago 1:19).

•    Eʼes taak a tsikbal. Wa jach tu jaajil ka interesarkaba tiʼ le máax yéetel ka tsikbaloʼ maas yaan a disfrutartik a múul tsikbaleʼex.

   Marieeʼ ku yaʼalik: «In tuklikeʼ kéen u tsʼáa cuenta le máax yéetel ka tsikbal de ke jach tu jaajil ka intesarkaba tiʼ baʼax ku yaʼalikeʼ ku maas disfrutartaʼal le tsikbaloʼ, kex yaan hora ka waʼalik baʼaloʼob maʼ jach unajiʼ».

   Maʼ u tuʼubultech: Maʼ a beetik preguntaʼob jach personaloʼob. Wa ka waʼalik tiʼ wa máax, «jach táaj jatsʼuts a nookʼaʼ, ¿bajux ta manil?». Maʼ xaaneʼ maʼ jach jatsʼuts kun uʼuybiliʼ.

   Teksto jeʼel u yáantajeʼ: «Maʼ a kaxtikeʼex chéen a wutsileʼex, baʼaxeʼ kaxteʼex u yutsil u maasil» (Filipenses 2: 4).

 ¿Bix jeʼel a tsʼoʼoksik le tsikbaloʼ? Juntúul xiʼipal ku kʼaabaʼtik Jordaneʼ ku yaʼalik: «Ilawil a tsʼoʼoksik a tsikbal yéetel tʼaanoʼob jatsʼutstak. Wa ka waʼalik tʼaanoʼob jeʼex: ‹Kiʼimak in wóol úuchik in tsikbal ta wéetel› wa ‹kanáantaba túun waleʼ›. Beyoʼ maas chéen chaʼabil jeʼel a kaʼa káajsik a tsikbal tu yéetel kéen a kaʼa ilabaʼexeʼ».