•  ¿Baʼaxten maʼ tu páajtal a concentrarkaba?

•  Baʼax jeʼel u yáantkech a concentrartabaeʼ

•  Baʼax ku yaʼalik uláakʼ paalaloʼob

 Elaineeʼ ku yaʼalik: «Kaʼacheʼ jach uts tin tʼaan in xook, pero bejlaʼeʼ kéen in wil jach chowak junpʼéel párrafoeʼ maʼ tu taaktal in xokik».

 Mirandaeʼ ku yaʼalik: «Yaan kʼiineʼ le táan in chaʼantik junpʼéel videooʼ kin séebkuntik utiaʼal u séeb tsʼoʼokol».

 Janeeʼ ku yaʼalik: «Yaan kʼiineʼ ku jáan juum in celular le concentradaen in beet junpʼéel baʼax importanteoʼ. Kéen úuchukten beyoʼ maʼ tu xuʼulul u máan tin tuukul: ‹¿Máax ta tʼaan túuxten mensaje?›».

 Yaan máaxoʼob aʼalikeʼ le tecnologíaoʼ jeʼel u beetik u talamtal u concentrarkuba máakeʼ. Nicholas Carr, juntúul máak suuk u tsʼíibtik libroʼob yéetel uláakʼ baʼaloʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal tecnologíaeʼ, ku yaʼalik: «Wa yaʼab u usartik máak Interneteʼ maas séebaʼan u náayal u yóol yéetel maʼ tu concentrarkuba tiʼ junpʼéeliliʼ baʼal». a

 Ilawil tiʼ baʼax súutukiloʼob jeʼel u pʼáatal maʼ tu chaʼik a concentrarkaba le tecnologíaoʼ.

•   Le táan a tsikbal yéetel wa máaxoʼ. Juntúul x-chʼúupal ku kʼaabaʼtik Maríaeʼ ku yaʼalik: «Yaan máaxoʼobeʼ maʼatech u beetkoʼob a cuentail kex waʼalakbalech tu táanoʼob le táan a tsikbal tu yéeteloʼoboʼ tumen chéen táan u báaxtik u celularoʼob, táan u túuxtikoʼob mensajeʼob wa táan u checarkoʼob u redes socialesoʼob».

•   Le bijaʼanech xookoʼ. Le libro Niños conectadosoʼ tu yaʼaleʼ u maas yaʼabil le paalaloʼoboʼ tu reconocertoʼobeʼ le táan u tsʼaʼabal xook tiʼoboʼ chéen táan u báaxtik u celularoʼob, táan u chatearoʼob wa ku yookloʼob ich Internet u xokoʼob baʼaloʼob mix baʼal yaan u yil yéetel le baʼax ku kaʼansaʼaltiʼoboʼ.

•   Le táan a xook wa le táan a beetik a tsʼíiboʼ. Chris, yaan 22 años tiʼeʼ ku yaʼalik: «Cada kéen juumnak in celulareʼ ku taaktal in jáan ilik máax túuxten mensaje». Wa ka sen báaxtik a celular le táan a beetik a tsʼíiboʼ maʼ tun béeytal a tsʼoʼoksik ichil junpʼéel hora yéetel jeʼel u bisiktech tak tres horas wa maaseʼ.

 Baʼax k-kanik: Wa ka sen báaxtik a celular yéetel ka sen okol Interneteʼ yaan u pʼáatal maʼ ten a concentrartaba.

•   Le táan a tsikbal yéetel wa máaxoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ maʼ unaj k-kaxtik chéen k-utsiliʼ baʼaxeʼ unaj k-kaxtik «u yutsil u maasil» (Filipenses 2:4). Suukchajak a chʼenxikintik le máax ku tsikbal ta wéeteloʼ beyoʼ yaan u tsʼáaik cuenta taak a wuʼuyik le baʼax ku tsikbaltiktechoʼ. Pakt u yich le táan u tsikbal ta wéeteloʼ, maʼ a chaʼik u náaysaʼal a wóol tumen a tablet mix a celular.

   Thomaseʼ ku yaʼalik: «Le táan a tsikbal yéetel wa máaxoʼ kex jach taak a báaxtik a celulareʼ maʼ a beetik, tumen beyoʼ ka weʼesik ka respetartik le máax yéetel ka tsikbaloʼ».

   BEET LELAʼ: Le táan a tsikbal yéetel wa máaxoʼ ilawil a tsʼáaik a celular tiʼ junpʼéel lugar a wojel maʼ ten u distraertech. Le máaxoʼob ku xokikoʼob bix u afectartik máak le tecnologíaoʼ ku yaʼalikoʼobeʼ tak chéen ka yanak náatsʼ tiʼ teech a celulareʼ jeʼel u beetik maʼ a concentrarkaba tiʼ baʼax ka beetkeʼ, tumen wa ku juumeʼ yaan u taaktal a jáan ilik baʼax kʼuchi.

•   Le bijaʼanech xookoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Jach chʼenxikinteʼex tubeel baʼax ku yaʼalaʼalteʼex» (Lucas 8:18). Wa conectadoech tiʼ Internet le táan a xookoʼ maʼ a núukik le mensajeʼob ku kʼuchultechoʼ mix a báaxtik a celular. Wa taak a kaanbaleʼ maʼ unaj a chaʼik u distraerkech mix baʼaliʼ.

   Kareneʼ ku yaʼalik: «Jach chʼenxikint le baʼax ku kaʼansaʼal tumen le maestroʼoboʼ. Tsʼíibt le baʼaxoʼob ka tuklik jeʼel u yáantkechoʼ yéetel wa ku béeytaleʼ ilawil a kutal táanil utiaʼal maʼ a distraer».

   BEET LELAʼ: Tu lugar a tsʼíibtik ta tablet wa ta celular le baʼaxoʼob ka tuklik jeʼel u yáantkechoʼ maas maʼalob ka a tsʼíibt tiʼ junpʼéel libreta. Tsʼoʼok u yilaʼaleʼ wa ku tsʼíibtik máak tiʼ junpʼéel libreta le baʼaxoʼob táan u kanikoʼ maʼ tu jáan náayal u yóol yéetel maas séeb u kʼaʼajsik le baʼaxoʼob ku kanikoʼ.

•   Le táan a xook wa le táan a beetik a tsʼíiboʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Ilawil u yantaltech naʼat, ilawil baʼax u kʼáat u yaʼal le baʼax kin waʼalikoʼ» (Proverbios 4:5). Le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ ku yeʼesikeʼ utiaʼal u tʼíilil tu tuukul máak le baʼax ku xokikoʼ kʼaʼabéet u tuukul tu yoʼolal yéetel u naʼatik. Utiaʼal u máansik máak junpʼéel exámeneʼ maʼ chéen unaj u jáajan xookiʼ.

   Chriseʼ ku yaʼalik: «Le kéen xooknakeneʼ kin tsʼáaik modo avión tiʼ in tablet utiaʼal in concentrarkinba. Maʼatech in wilik le notificaciónoʼob mix le mensajeʼob ku kʼuchultenoʼ. Tsʼoʼoleʼ wa yaan baʼax taak in kʼaʼajsikeʼ kin tsʼíibtik».

   BEET LELAʼ: Wa yaan a xookeʼ kaxt junpʼéel lugar tranquilo tuʼux jeʼel u páajtal a concentrarkabaeʼ. Ilawil maʼ u pʼáatal xexeʼkil le tuʼux ka xookoʼ.