«Teen túuneʼ tin wilaj junpʼéel túumben kaʼan yéetel junpʼéel túumben luʼum, tumen le kaʼan yéetel le luʼum yanoʼob kaʼachoʼ tsʼoʼok u pʼáatal minaʼanoʼob, yéetel le kʼáaʼnáaboʼ tsʼoʼok u pʼáatal minaʼan xan» (Apocalipsis 21:1, Túumben Luʼum).

 «Ku tsʼoʼokoleʼ tin wilaj junpʼéel túumben kaʼan yéetel junpʼéel túumben luʼum; tumen le yáax kaʼan yéetel le yáax luʼumoʼ pʼáat minaʼanoʼob, le kʼáaʼnáaboʼ pʼáat minaʼan xan» (Apocalipsis 21:1, Quiliʼich Biblia ich Maya).

 Teʼ tekstoaʼ ken tʼaanak tiʼ túumben kaʼaneʼ táan u tʼaan tiʼ u gobierno Dios yéetel ku yáantkoʼon k-naʼat bix kun xuʼulsbil tiʼ tuláakal le gobiernoʼob yanoʼob bejlaʼoʼ. Le gobierno xanaʼ yaan u xuʼulsik tiʼ tuláakal le máakoʼob kʼasaʼanoʼoboʼ yéetel yáanal u gobiernoeʼ chéen máakoʼob utsoʼob kun pʼáatloʼobiʼ.

 U libroil Apocalipsiseʼ ku tʼaan tiʼ «señaloʼob» wa símboloʼob (Apocalipsis 1:1). Le oʼolal k-naʼatikeʼ le kaʼan yéetel le luʼum ku chʼaʼchiʼitaʼaloʼob teʼ tekstoaʼ chéen ku meyaj utiaʼal u keʼetel wa baʼax. Tsʼoʼoleʼ teʼ Bibliaoʼ yaan xan uláakʼ tekstoʼob tuʼux ku chʼaʼchiʼitaʼal le «túumben kaʼan» yéetel le «túumben luʼum» utiaʼal u yúuchul tʼaan tiʼ uláakʼ baʼaloʼoboʼ (Isaías 65:17; 66:22; 2 Pedro 3:13). Utiaʼal a maas naʼatik le tekstoaʼ kʼaʼabéet a xakʼalxoktik uláakʼ tekstoʼob yaan teʼ Bibliaoʼ.

 «Junpʼéel túumben kaʼan». Yaan kʼiineʼ teʼ Bibliaoʼ le tʼaan kaʼanoʼ ku meyaj utiaʼal u yúuchul tʼaan tiʼ autoridadoʼob wa gobiernoʼob (Isaías 14:12-14; Daniel 4:25, 26). Junpʼéel diccionarioeʼ ku yaʼalikeʼ ichil le baʼaloʼob tsʼaʼab u yil le profetaʼob tumen Diosoʼ «le kaʼanoʼ ku chíikbesik gobiernoʼob wa le autoridad yaan tiʼob utiaʼal u gobernaroʼoboʼ». a Bey túunoʼ Apocalipsis 21:1, kéen tʼaanak tiʼ «junpʼéel túumben kaʼan[eʼ]» táan u tʼaan tiʼ u Reino Dios. Tiʼ u libroil Apocalipsis yéetel tiʼ uláakʼ tekstoʼob tiʼ le Bibliaoʼ, tiʼ le gobiernoaʼ ku yaʼalaʼal xan «u Reinoil kaʼan» (Mateo 4:17; Hechos 19:8; 2 Timoteo 4:18; Apocalipsis 1:9; 5:10; 11:15; 12:10). Maʼ tun xáantaleʼ chéen u Reino Dios kun gobernar, u Reyileʼ Jesús yéetel yaan u láaj xuʼulsik tiʼ tuláakal le gobiernoʼob ku keʼeteloʼob yéetel le ‹kaʼan yaan kaʼachoʼ› (Daniel 2:44; Lucas 1:31-33; Apocalipsis 19:11-18).

 «Junpʼéel túumben luʼum». Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le yóokʼol kaabaʼ mix bikʼin u xuʼulsaʼal yéetel maʼ kun beetbil u jeel (Salmo 104:5; Eclesiastés 1:4). Wa beyoʼ, ¿baʼax le túumben luʼum ku yaʼalik le Bibliaoʼ? Le tʼaan luʼumoʼ maases táan u tʼaan tiʼ wíinikoʼob (Génesis 11:1; 1 Crónicas 16:31; Salmo 66:4; 96:1). Le oʼolaleʼ le kéen tʼaanak tiʼ «junpʼéel túumben luʼum[eʼ]» táan u tʼaan tiʼ utsul máakoʼob kun gobernarbiloʼob tumen u Reino Dios. Baʼaleʼ le ‹luʼum yaan kaʼachoʼ› wa le kʼasaʼan máakoʼob ku tsʼáaikubaʼob tu contra Diosoʼ yaan u xuʼulsaʼaltiʼob.

 «Le kʼáaʼnáaboʼ tsʼoʼok u pʼáatal minaʼan xan». Le «kʼáaʼnáab» ku yaʼalik Apocalipsis 21:1, yaan baʼax ku chíikbesik xan. Jeʼex le kʼáaʼnáab yaʼab u woʼoltikubaoʼ le yóokʼol kaabaʼ chuup yéetel máakoʼob kʼasaʼanoʼob yéetel maʼ u kʼáat u beetoʼob baʼax ku yaʼalik Diosiʼ. Le kʼasaʼan máakoʼobaʼ ku keʼeteloʼob yéetel le kʼáaʼnáaboʼ tumen maʼ jejetsʼkil yaniloʼobiʼ yéetel yaʼab u woʼoltikubaʼob (Isaías 17:12, 13; 57:20; Apocalipsis 17:1, 15). Maʼ tun xáantaleʼ le máakoʼobaʼ yaan u xuʼulsaʼaloʼob. Le Salmo 37:10, ku yaʼalik: «Ichil junpʼíit kʼiineʼ maʼ kun antal kʼasaʼan máakoʼob. Kéen paakatnakech tuʼux suuk u yantaloʼob kaʼachoʼ maʼ ken a wiloʼobiʼ».

 U libroil Apocalipsiseʼ ku yaʼalik baʼaxoʼob kun úuchul «tu kʼiinil Yuumtsil» (Apocalipsis 1:10). Le profecíaʼob yanoʼob teʼ Bibliaoʼ ku yeʼesikeʼ u kʼiiniloʼob Yuumtsileʼ káaj tu añoil 1914 le ka tsʼaʼab Jesús u beet u Reyil tiʼ u Reino Diosoʼ. b Pero kex tsʼoʼok u tsʼaʼabal u beet u Reyileʼ maʼ ken u jáan utskíint le baʼaloʼob kʼaastak ku yúuchul way yóokʼol kaabeʼ. Uláakʼ tekstoʼob tiʼ le Bibliaoʼ ku yeʼeskoʼobeʼ tu káajbal u «kʼiinil Yuumtsileʼ» yaan u maas peortal le kuxtalaʼ, le tiempo jeʼelaʼ kʼaj óolaʼan bey u «tsʼook kʼiinoʼobeʼ» (2 Timoteo 3:1-5, 13; Mateo 24:3, 7; Apocalipsis 6:1-8; 12:12). U Reino Dios ken u xuʼuls tiʼ le gobiernoʼob yéetel tiʼ le kʼasaʼan máakoʼob ku keʼeteloʼob yéetel le kaʼan bey xan le luʼumoʼ. Bey kun xuʼulul tiʼ tuláakal le problemasoʼ yéetel yaan u yantal kiʼimak óolal tuláakal tuʼux. Le «túumben luʼum» wa le utsul máakoʼoboʼ yaan u disfrutartik u kajtaloʼob yáanal u Reino Dios, tsʼoʼoleʼ tumen maʼ kun kaʼa antal kʼojaʼanileʼ mix baʼal kun beetik u muʼyajoʼob (Apocalipsis 21:3, 4).

 Utiaʼal a wilik tiʼ uláakʼ baʼaxoʼob ku tʼaan u libroil Apocalipsiseʼ chaʼant le videoaʼ.