1-2. (a) Ginihe nga garã ngbiko ni ngbarago? (Oni bi gu sanduki nga, “ Ginihe Nangia Garã Ngbiko ni Ngbarago?”) (b) Ginipai Yesu afura tipaha rogo Ruka 4:​16-​18?

ROGO gu kura aringara, i naamanga kparakpara apumbo tipa ka irisa agu agarã 50 bakindo watadu nakindo nadihe kuti zogarago. I naayamba gu 50 agarã re dedede nga ga bakindo watadu ga nakindo garã ngbiko ni ngbarago. Aboro naamanga gi pumbo re tipa uru sa, poso sa, watadu tipa gbanga regbo, ono gu pumbo re ninaadigo adigo ni yangaraha, na fuani, bangiri aboro ki go ti ni ni ipo.

² Ani nika sakapai tipa gu garã ngbiko ni ngbarago ngba kisusi, na si ima ngba kisusi gu pumbo i anaamangaha fuo agarã 50 rogo gu ringara aYisaraere naadu mbata. Gu garã ngbiko ni ngbarago naanidu bakuru kusayo re anaaye na ranirii fu aYisaraere. Tipagine si aida ani wirikipai ti ni tipa gipai re? Bambiko si natingida rani na pa gu bawene mbakadapai Yekova namangihe furani. Si nika ye na gu ranirii nga gu ni ka nyeanye kindi na ani ima rengba ka gbia undo tini zavura kina awere. Yesu aima fura tipa gi bawene ranirii re.—⁠Oni gedi Ruka 4:​16-​18.

3. Ringbisihe kuti Pa Amotumo 25:​8-​12, waigu aYisaraere agbia undo ti garã nga ga ngbiko ni ngbarago?

³ Ani rengbe ka rugatirani wenengai na gupai Yesu agumbaha tipa ranirii ni wisigo ani pai tipa gu mbakadapai nga ga garã ngbiko ni ngbarago Mbori amangihe fu gu gako aboro naadu bakuru kusayo. Yekova agumba gupai fu aYisaraere nga: “Oni kini kpara gu 50 garã re, ki taki pande pa raniri ku rogo ringara fu araki rogo ho dunduko; si anidu ni garã ngbiko ni ngbarago, oni ni ba sa sa akáraga tironi ku kpuroni yo, oni ni ba sa sa fuo  angbatungaroni.” (Oni gedi Pa Amotumo 25:​8-​12.) Rogo gu kekeapai nasusi, ani abi wai aYisaraere anaagbia undo ti gu Rago Sabiti i anaamangaha na aposo dunduko. Ono wai du tie aYisaraere anaagbia undo ti gu pumbo nga ga garã ngbiko ni ngbarago? Ni kpiapai, ani yanga Yisaraere adu na bakere bape kurii ni, si ki sa ni ni bagi gani sende tipa ka tumo gu bape re. Ti garã ngbiko ni ngbarago, i anikaraga gu sende re berewe fu ni. Sidu, gu kumba re anirengbe ka ‘káraga tiko ku kpuko yo’ na kusa awiriko anirengbe ka raka rogo gu rago re. Si ngia kumba anidu na bakere bape kuriko si ki sa gupai nga ko bagi tiko watadu wiriko ni kanga tipa ka tumo gu bape re. Ti garã ngbiko ni ngbarago, si anaaida kanga karaga ti ni ‘fuo angbatungani.’ Sidu, boro ho narengbe ka mangasunge kanga nyeanye kindi zanga gu maabangirise nga ga pa kura ni te! Gi mbakadapai re nayugo gupai nga Yekova naberã pa gako aboro aberã nzunzu!

4-5. Tipagine duhe ti ni furani ni nyanyakipa pai tipa ani wirikipai tipa gu garã ngbiko ni ngbarago aYisaraere anaamangaha?

⁴ Gini kura undo berewe naadu ti garã nga ga ngbiko ni ngbarago? Yekova aya: “Rungorungo boro adú nga dagba roni te, bambiko Yekova afú maku fu roni rogo gu ringara nga gu Yekova gaoni Mbori afu fu roni ka dia ha ni ringara.” (Pa Rug. 15:⁠4) Bakere kparakparapai kinaho ti gipai re na gupai namanga areme! Ani naabi airakumuko dedede i nidu na bakere ahe beyo kisusi na airarungo kini da ni kere airarungo kisusi.

⁵ Wangia ani aKristano, ani tii ga Moize aNdiko te. Gere nayugo gupai nga ani apekanga fuo gu ndiko naadu ti regbo garã ngbiko ni ngbarago nga gu nanaasa akanga i karaga tiyo, na kini mbupai ti abape, na ki karaga rago fu iraha te. (Rom. 7:4; 10:4; Ef. 2:​15) Wa vura duhe wo, si ni nyanyakipa pai furani tipa ani wirikipai tipa garã ngbiko ni ngbarago. Tipagine? Bambiko ani rengbe ka gbia ranirii, nga gu natingida rani na pa gu mbakadapai Yekova amangihe fu aYisaraere.

6. Ginihe si aida i fu ranirii fu aboro behe?

⁶ Ani dunduko naida na ranirii mbiko ani nga akanga fu ingapai, nga gu du ni kere  gbegberẽhe kisusi. Mbiko wa du ani ni aboro ingapai, ani nagbiatirani na gbinza, akaza, na kpio. Dungu aboro nabi gipai re ni rengo ho i angerani ku kpakpu bitirobi yo na ho i andu ni fuo amunganga tipa husa. Ani nadu a na gberãrago ho ani amanga ingapai ni. Gu mokedi nangia Pauro agumba gupai nga ko adu “ni zizi boro ku tii gu rugute nga ga ingapai [naadu tii kpotoko] yo.” Ko agbia kurapai kuti ni nga: “Rungorungo boro nga mi! Da ka batasi re ti gi boro kpio re?”—⁠Rom. 7:​23, 24.

7. Ginipai Yesaya agumbaha kumbatayo tipa ranirii?

⁷ Si nipa ngbarago nga Mbori aima manga mbakadapai tipa ka batasa rani watadu ka fu ranirii furani be ingapai. Yesu du nga rifungura tipa gu ranirii re. Agarã naima susa 700 mbata fu Yesu ye ku auru kpotosende, gu nebi nangia Yesaya ape gupai nga, kusa, aboro nika du na wene ranirii kisusi gu ranirii naadu be aYisaraere ti regbo agarã ngbiko ni ngbarago. Ko akepai ki ya: “Ga Gbia MBORI Toro du ti re, bambiko Yekova nambedi re ni nzeme mi nitungusi wene pangbanga fu rungorungo aboro; ko kedi re mi vodi agu yo ngbaduyo akua, ka taka pande pa raniri fu zizi yo.” (Yes. 61:⁠1) Gu sangbanebi re nafura tipa da?

8. Da du gu ga Yesaya sangbanebi nga gu du tipa ranirii afura tipa ni?

⁸ Gu nyanyakipa sangbanebi du tipa ranirii re atona digiso tihe tifuo Yesu tona gako sunge tungusapai. Ho Yesu andu ni ku rogo gu bambutiria naadu Nazareta yo rogo gu gbata ko asono rogoyo, ko agedi gu sangbanebi nga ga Yesaya re fu agu aYudo naadungura tiyo koyo. Yesu amangisunge na agu afugo re kuti tiko ni gumbako gupai nga: “Ga Gbia Toro ti re, bambiko ko auka nzeme ku ri re mi tungusi wene pangbanga fu rungorungo aboro. Ko akedi re mi gumba pa kusa kisikisi aboro fu kina yo, na pa hahasa bangiri airavurari, ka kusa agu aboro du ni rungosirungosi yo, ki nitungusi pa garã ga Gbia inapai.” (Rk. 4:​16-​19) Waigu Yesu adigisi gi sangbanebi re?

9. Ti rago Yesu, gini ngbatunga ranirii badungu aboro aamaabangiriyo tipaha?

⁹ Aboro atona ka gbia gu ranirii Yesaya agumbapaha na gu Yesu agedi paha rogo bambata kama agarã. Ani naino gipai re mbiko Yesu agumba gupai nga: “Areme da gi Ziazia Kekeapai re ti rengo ku turoni yo.” (Rk. 4:​21) Dungu agu aboro nagi gupai Yesu agedihe aaberãpa kura ti gu sunge akanga i adu na ni tii gu zogarago nangia ga Roma. Si rengbe kadu nga i adu na berãpai wakina ga agu akumba ue naya: “Ani aberẽ tigaani ya ko nangia gu ko nikatumo aYisaraere.”  (Rk. 24:​13, 21) Ono ani ima ino gupai nga Yesu aangarasanga apefuoko tipa i mangipai ngbaome tipa ka kura ti gu gbegberẽ zogarago nangia ga aRomo te. Kuba gure, ko aya fuyo “agu ahe nga ga Kaisara tie, oni nifú kina ha fu Kaisara.” (Mt. 22:21) Ono waigu Yesu afu ranirii fu aboro ti gu regbo re?

10. Ginihe Yesu afu ranirii fu aboro behe?

¹⁰ Wiri Mbori aye ka undo aboro tipa i gbia ranirii rogo agene ue. Ni bambataha, Yesu aundo aboro tipa i gbia ranirii be gu ziree ayugopai nga ga abarumbatayo rogo apambori. I anaamanga badungu aYudo ti agu aregbo re ngbaome tipa i pekefuo sino aboro na ziree aida. (Mt. 5:​31-​37; 15:​1-​11) Agu aboro naagumba gupai nga i aaundo kura aboro tipa i irisi Mbori, i nitiyo anaairisongo Mbori ngba ruru gene te, si adu wa ka i ya i angia airavurari. Mbiko wa i aká Masiya gbiati gu rengo ko ayuguhe, i aayengo ki ini Mbori te, i anye wa airavurari na ka i ambunga pai fuyo ti gayo ingaapai ya. (Yo. 9:​1, 14-​16, 35-​41) Bambiko Yesu ayugu rengo na ki moi wene kpiapai, ko ayugu wai fu bayee aboro rengbe yo ka gbia ranirii be aziree ayugopai.—⁠Mk. 1:​22; 2:⁠23–​3:⁠5.

11. Gini ue gene Yesu aye na ranirii ngbaha?

¹¹ Gu ue gene Yesu afu ranirii ngbaha fu aboro angia ka kusayo tii du ni kanga fu gu ingapai ani adihe ti atitarani. Riimburu ga Yesu motumo tumorii, Mbori arengbe ka mbupai ti gu ingapai nga ga agu aboro du na idapase kuti motumo tumorii na kini yugu gayo idapase rogo gayo mangaapai yo. (Eb. 10:​12-​18) Yesu aya: “Ka oni ra ni rironi ti ni mbiko Wiri, oni ki ra ni rironi ni rengo.” (Yo. 8:​36) Si nirengo nga gu ranirii re aima kio kisusi gu ranirii Yisaraere anirengbe ka gbiaha ti regbo garã ngbiko ni ngbarago! Ni kpiapai, gu kumba i anifu ranirii fu ni ti garã ngbiko ni ngbarago anirengbe arengba berewe kada ni kanga, na niyangaraha ki kpi.

12. Ada nangia gu bambata aboro nagbia undo ti gu ranirii Yesu atakipandehe?

¹² Rogo gu uru nangia ga Pendekote 33 fuo batikayo Kristo, Yekova ambedi amokedi gbiati kura ruru akumba na adee na ziazia toro. Ko adi yo ni awiriko, na kumbatayo, ko nika zingisayo be kpio ku ngbangbaturũ yo tipa i zogorago na Yesu. (Rom. 8:​2, 15-​17) I nga gu bambata aboro nika gbia undo ti gu ranirii Yesu atakipandehe rogo gu bambutiria naadu Nazareta yo. Agu akumba na adee re aadunga berewe ni akanga tii gu ziree ayugopai nangia ga agu abarumbatayo nangia aYudo na gayo asino nga gu naadunga rogo Fugo Mbori yo ya te. Mbori aberẽpa kusa yo a tii gu ingapai nandu sa kpio. Gu garã ngbiko ni ngbarago naarukuba kurapai  naatona na mbeda apefuo Kristo na ziazia toro rogo gu garã nangia 33 fuo batikayo Kristo nika digo ti digido ga Yesu Zogarago Tipa Agarã Kutu. Gini weneapai nika manga tona awere da ti digido ga Yesu Zogarago Tipa Agarã Kutu?

13-14. Kparakusayo ti mbedimbedi aKristano, ada berewe rengbe na gbia gu ranirii Yesu atakipandehe?

¹³ Ti gi gaani regbo re, agu amirioni aboro du na ruru ngbaduyo yo du rogo angbatunga dunduko nga “kura akandoro.” (Yo. 10:16) Mbori asianga yo tipa i ndu ka zogarago ngbangbaturũ yo na Yesu te. Kuba gure, Ziazia Kekeapai nagumba gupai nga i na gu momu nga ga raka auru kpotosende nyeanye kindi. Ya mo gure gu nga gamo maabangirise?

¹⁴ Zavura awere, oni nagbia bete agu aundo agbia agu aboro nika du ni papara gu ga Mbori Kindo nika du ngbangbaturũ yo agbiaha. Bambiko oni na idapase kuti ga Yesu motumo, oni ima rengba ka sana Yekova ko mbupai furoni ti gaoni aingapai. Sangbana gipai re nga wene pagume na Mbori gbiati wene sangbakpotoseyo barabangiri ko. (Ef. 1:7; Yugo. 7:​14, 15) Mo berẽnga a kurii agu amaku mo agbiaha mbiko i aima kusa ro tii du ni kanga fu aziree yugopai. Yesu aya: “Oni aína rengo aina, ki ra ni rironi be rengo.” (Yo. 8:​32) Nairiwo gu pa ngbarago ngaha ka gbia gu ngbatunga ranirii re!

15. Gini ranirii na amaku rengbe ani ka maabangirani tipaha kumbatayo?

¹⁵ Mo ima rengba ka maabangiro tipa gbia bakere ranirii kumbatayo. Barambeda kumbatayo,  Yesu nika mangapai tipa ka gbarasa ziree apambori gbiati gi gbegberẽ zogarago nga ga wiri aboro re. Mbori nika banda gu “bakere rimbasa aboro” nairisoko, na fuoho, ko nika mbugene fuyo tipa i gbia amaku rogo paradizo kpotosende. (Yugo. 7:​9, 14) Badungu aboro i nika zingisayo be kpio na i nika du na gu momu nga ga gbia ranirii be gu gbegberẽ apai dunduko naaye mbiko ga Adamu ingapai.—⁠Amo. 24:⁠15.

16. Gini bawene ranirii aboro nika gbiaha kumbatayo?

¹⁶ Ti regbo ga Yesu Zogarago Tipa Agarã Kutu, Yesu gbiati agu aboro ko nika zogarago na yo nika undo aboro i da na wene kpotoyo na kidu na rengberengbe pagume na Mbori. Gu regbo ranirii re nika du wakina gu garã nga ga ngbiko ni ngbarago naadu ti regbo aYisaraere. Gere nayugo gupai nga, agu aboro nairiso Yekova auru kpotosende ni ruruyo nika du ni rengberengbe yo na ka i ainganga pai berewe ya.

17. Yesaya 65:​21-​23 nagumba ginipai tipa ga Mbori aboro kumbatayo? (Oni bi gu sura du ti kpotoho.)

¹⁷ Gu sangbanebi nafura tipa wai raka nika du auru kpotosende ane gu du rogo Yesaya 65:​21-​23. (Oni gedihe.) Ani asungongo asungo gbua ni aira nyomoro zanga sunge te. Kuba gure, Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga ga Mbori aboro ti gu regbo re nikaa manga asunge na kini gbia undo ti ni. Ti digido ga Kristo Zogarago Tipa Agarã Kutu, ani ima rengba kadu na gu kido nga i nika ‘batasa ũzegino tigaha a be du ni ga zirã kanga sa kura gu taarimo nga ga awiri Mbori.’—⁠Rom. 8:​21.

18. Tipagine rengbe ani ti ni kadu na gu kido nga ani nika duadu na wene raka kumbatayo?

¹⁸ Kina wai Yekova amangi mbakadapai tipa aYisaraere nita mangasunge kini ongodi, ko nika manga kina gu bangisapai re rogo gu ga Kristo Zogarago Tipa Agarã Kutu naye kumbatayo. Aregbo nika duadu yo tipa irisombori. Irisombori na nyanyakipaha tipa kadu na ngbarago areme, na kinawo si nika du rogo vovo zegino. Agu aboro dunduko du ni ruruyo nika du na ngbarago ti regbo ga Kristo Zogarago Tipa Agarã Kutu mbiko ani dunduko nikaa manga wene asunge na kini irisi Mbori.