1, 2. Oni yugungo ndu gupai du ngarasaro ti ni na nyanyakipaha.

DEGUDE nga Cristina du garãri 18 aya, “Avungure naangarasanga re wagusa te, i naabisirapa re ni kerehe. Na afugoyo nati kina boro ti ngbadure. ^[1] I naape gupai nga ngaranga mi te, mi ainongo pai te, zekpete gude nga mi. Si du mi naakpara dedede, na ki zanga ka fura nayo. Mi naabi tire nga sunge tire te.” Nirengo, raka zanga gbia ngarasaro ima gberã ni kerehe!

² Ono ngarasaro na nyanyakipaha. Rubén ape gupai nga, “Mi anaabi tire nga sunge tire te tipa dungu agarã. Ono ti kura regbo sa, mi aatungusapai na kura bakumba sa, na ko ki ini gupai kuti re nga rago aangbanga tire ni gu uru re te. Ko adegetuko ni nunga ka gia gimi akpakarapai. Fuani ko ki tingidi re na gu weneapai mi aamangaha. Ko atingidi re a na agu afugo Yesu nga, geno rani ni basasa dunduko susi geno dungu abavurukporo. Mi naatingida gu veresi re dedede, na si nazio ngbadure yo kindi. Afugo gu bakumba re aima undo re ni bakerehe.”​—Mt. 10:31.

3. (a) Ginipai gu mokedi nangia Pauro agumbaha nibipa ngarasaro? (b) Gini asanahe ani ka wisigoho rogo gi kekeapai re?

³ Ka si iriwongo tirani nga Ziazia Kekeapai nanyakasapa ngarasaro dedede ya. Gu mokedi nangia Pauro akepai fu agu aKristano  nangia aEbere ki ya: ‘Oni bánda tironi, awirina, rago ka da gu gbegberẽ kpoto yo nga ga basapai ki du ti gu ni dagba roni, ni ki guari ti unga Mbori kusayo. Ono oni rugu tironi dagba roni na uru na uru, ngbadu gu ni dagba roni ka nyaka be gu nangahe nga ga ingapai.’ (Eb. 3:12, 13) Ka mo tingidipa wai boro angarasi ro mo ki gbia undo, mo ima rengba ka inopa wai nyakipa gu rugute nga ga fu ngarasaro. Si du ani wisigingo agi asanahe re: Tipagine du ngarasaro ti ni na nyanyakipaha? Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gu gene Yekova, Yesu, gbiati Pauro angarasi kura aboro ngbaha? Na wai rengbe ani ka fu gu ngarasaro du na wene sangbanaha ti ni?

4. Ada naida na ngarasaro, na tipagine aboro agbianga ngarasaro ti ni gbe ya areme?

⁴ Ani dunduko naida na ngarasaro. Gipai re nga rengo gbe ho ani asona ni. Bayugupai du rimoko nga Timothy Evans ape gupai nga, “Agude . . . naida na ngarasaro kina wai kurukuru ahe aida na ime, ho i angarasa gude ni, u nabi tiru nga u na nyanyakipa ru na sunge kina tiru.” Ono ani naraka ti kere regbo. Aboro naberã kina patiyo, gu nyemuse du ti aboro ni kina wiri toonihe, na aboro agbianga ngarasaro be akurayo a te. (2 Tim. 3:1-5) Kura avungu agude atambuanga awiriyo te, bambiko avunguyo anaatambua nga yo mbuyo rukutu te. Dungu abamangisunge nape gupai nga i agbianga ngarasaro ba gayo asunge yo te.

5. Ngarasaro nakoda gini apai?

⁵ Ngarasaro dedede nakoda tambua boro tipa gupai ni namangihe ni wenehe. Ani ima rengba a ka ngarasa aboro ni pe ani gupai fuyo nga i na wene asino tiyo watadu ni ‘nyakasa ani agu aboro nawo’ watadu du na gberãrago. (1 Tesa. 5:14) Gu fugo Giriki i naasaha dedede nga “ngarasaro,” rogo yo nzunzu nga gu boro naida ngarasaro naida boro ru gii ni ka songoda ni na ka fu wasa funi. Wa ani amangasunge na awirinarani dedede, ani ima du na amamu berani ka pe fugo ngarasaro fuyo. (Oni gedi Batungusipai 4:9, 10.) Ya mo ani naamangasunge na agu amamu re ka yugo ndu gupai fu awirinarani ani akpinyemuyo ti ni na kini biyo na nyanyakipa yo? Mbata fu ani karagapai kuti gu sanahe re, ani berẽnga kurii gi sanza re: “Gu pai nakura ti kina ragoho, ngba ha angba!”​—Snz. 15:23.

6. Tipagine Bakitingbanga aida ka ba gberãrago ti ni tirani? Oni funga kpiapai.

⁶ Satana Bakitingbanga naida ka ba gberãrago tirani bambiko ko ima ino gupai nga gberãrago ima rengba ka rungburasi rani rogo toro yo na rogo kura agene yo a. Asanza 24:10 naya, “Ka he amaka ro ti uru gberãngbi, omero adu toni gbua.” Satana amangisunge na gberãngbi gbiati asoapai tipa ka ba gberãrago ti gu ruru kumba nangia Eyobo, ono gu gbegberẽ buro re aadunga na diabese te. (Eyo. 2:3; 22:3; 27:5) Ani rengbe ka so vura kuti agu amangapai nga ga Bakitingbanga ni ngarasa gaani aborokporo gbiati awirina rogo dungurati. Mangaha wo nika sa kpurani gbiati Bambu Kindo si du ni aba ngbarago.

7, 8. (a) Gini akpiapai duho rogo Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga Yekova nabipa fu ngarasaro na nyanyakipaha? (b) Ginipai rengbe avunguagude ka mangaha ka pekafuo ga Yekova kpiapai? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

⁷ Yekova. Bake papara Atambuahe abibia ki ya: “Yekova du mbembedi na agu yo du kpotoyo yo na rungo, ki nibatasi agu yo toroyo naima be ingapai.” (Tam. 34:18) Ho gu ruru nebi nangia Yeremaya adu ni na gunde gbiati gberãrago, Yekova anyakasi gako kido. (Yere. 1:6-10) Na oni bingo wai gu nebi nangia Daniere adu ni ngarasingarasi ko ho Mbori akedi maraika ni ko nyakasi ko. Gu  maraika re ayambu Daniere nga “gu kumba Mbori nakpi nyemu ko gbe!” (Dan. 10:8, 11, 18, 19.) Wakina gure a, ya mo mo rengbe ka ngarasa abatungusipai, abazakigene, gbiati sosono awirina nga aguyo omeyo abata?

⁸ Mbori aaberãnga gupai nga wa i aima mangasunge na Wiriko nga Yesu tipa dungu agarã, ndupai ho tipa ko ngarasiko na ki tambuako ho ko adu ni auru kpotosende ane te te. Kuba gure, Yesu agi fugo Bako bara ue ngbangbaturũ yo si niya: “Wire du re, nyemuko namanga re, ngba ko ti re gbe.” (Mt. 3:17; 17:5) Mbori atambua Yesu na ki pe gupai fuko nga ko aamanga apai wenengai. Nirengo, Yesu aima gbia ngarasaro ti agu aregbo ue ko agi agu afugo re, ti gu regbo ko atona gako sunge tungusapai na ti regbo gako yangara garã auru kpotosende. Yekova aima keda maraika a tipa ko nyakasi Yesu ho ko adu ni rogo imisiri rogo gu yuru naadu mbata fu kpiko. (Rk. 22:43) Ka si du nga ani nga avunguagude, ani pekefuo ga Yekova kpiapai ni ngarasa ani awirani dedede na kini tambua yo ho i namangi wenepai ni. Si naida a ani undo yo ka si du nga i nagbiatiyo na aʹasada sukuru yo nibipa du ni ruruyo.

9. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti wai Yesu adu na gako amokedi?

⁹ Yesu. Rogo gu yuru Yesu asigira Tingidapa Kpioko, gu gbegberẽ sino ko abihe ku rogo gako abawiriki yo angia rukö. Yesu aima zunda nduyo ni umbasitise, ono i aatikango kindi riipa da dagbayo yo pani akii gbe kisusi; na Petero angia batangbaduru. (Rk. 22:24, 33, 34) Ono wa si avura duwo, Yesu aima tambua gako ruru amokedi tipa wai i aká kutiko rogo gako fudifudiapai yo. Ko agumba gupai fuyo nga i nika manga sunge kisusi gu ko amangihe, na ko akido yo nga Mbori ima kpinyemu yo. (Rk. 22:28; Yo. 14:12; 16:27) Ani rengbe ka sana tirani nga, ‘Ya mo si aidanga mi wiriki ga Yesu kpiapai ni tambua mi awire gbiati kura aboro tipa gu weneapai i amangaha kuba gupai nga kaa maaberã re tipa kina gayo aingahe te?’

10, 11. Wai du gu mokedi nangia Pauro ayugu gupai nga ko aabi pa ngarasa aboro na nyanyakipaha?

¹⁰ Gu mokedi nangia Pauro. Pauro afura wenengai tipa akurako aKristano rogo gako awaraga. Ko aima ta na aguyo tipa agarã na ki ima ino gayo aingahe, ono wa si avura duwo, ko apeke weneapai tipa yo. Ni kpiapai, Pauro afura tipa Timoteo ki ya ‘ko nga irarengo wiriko ko nakpi nyemu ko rogo Gbia yo,’ nga guko nika ngerafuo agu apai nga ga kura aKristano wenengai. (1 Kor. 4:17; Frp. 2:19, 20) Gu mokedi re afura wenengai bara Tito fu gu dungurati naadu Korinda yo ya ko nga “badiare nga gi badia sunge furoni.” (2 Kor. 8:23) Nairiwo gu ngarasaro aTimeteo na Tito agbiaha ho i aini gupai ni Pauro aaberãha tipa yo!

¹¹ APauro na Barunaba amoi gayo raka ngbapai yo ho i aakaraga tiyo ni ku rogo agu aba aboro amangi yo ni gbegberẽhe. Ni kpiapai, wa i avura gbiatiyo na asogote Rusetura yo vurũ, i akaragatiyo koyo tipa ka ngarasa gu vovo amokedi naadu yo tipa i nye rogo idapase yo. (Amo. 14:19-22) Ho Pauro adu ni Efesa yo, ko agbiatiko yo na zingizingi rimbasa aboro. Amokedi 20:1, 2 naya: “Fuo nyasa gbarakagbaraka pai, Pauro, ho ko ayambu abawiriki ni ki ngarasi yo, ko ki poi kuti yo, ki guari ka ndu ku Makedonia yo. Ho ko asusi ni rogo agu aringara re, ki ningarasi aboro gbe, ko ki ye ku ringara aGiriki yo.” Fu ngarasaro aima du nirengo ni nyanyakipa pai fu Pauro.

12. Wai du gaani adunguratise aundo rani ani ngarasi akuarani na ki gbia ngarasaro a?

¹² Ndupai sa gu Barani du ngbangbaturũ yo namangi gu mbakadapai nga ga adunguratise dedede ti ni nga ani naagbia ngarasaro be  akuarani na kini ngarasiyo a. (Oni gedi AEbere 10:24, 25.) A wakina agu apekefuo Yesu naadu mbata kusayo, ani nadungura tirani areme tipa ka wirikapai na ka gbia ngarasaro. (1 Kor. 14:31) Cristina, i nigumbapa ri ti tonatona gi kekeapai re ape gupai nga: “Gupai ngba tire gbe tipa gaani adunguratise nga gu nyemuse gbiati ngarasaro mi agbiaha pa tini. Mi nidu na gberãrago ti kura aregbo ho mi adani Bambu Kindo yo. Ono fuani, awirinami ni naadusio re, kini dungo re na kini ya fere, nangba mi. I naaya fere i ima kpinyemu re na rago nangba tiyo na gu sonakumbatayo mi amangaha rogo toro yo. Gayo afugo ngarasaro nasa re mi du wenengai berãre yo!” Nairiwo gu wenepai nga ha ho ani afubee ni dunduko kuti pa gbia ani ‘wasa dagba tirani’!​—Rom. 1:11, 12.

13. Tipagine gu ga Mbori amoyambu du na inohe aida ngarasaro aida ti ni?

¹³ Zavura gu ga Mbori amoyambu naima du na inohe, i naida ngarasaro aida a. Oni bingo gupai naadu tipa Yosua. Ko aima mangasunge fu Mbori ni ruruko tipa badungu agarã. Ono Yekova ape gupai fu Moize nga ko ngarasi ko, Ko aya fuko: “Mo rúgu Yosua, ki ngarãsi ko, ki nyakasi ko; bambiko ko nikasi ku mbiti yo mbata fu agi aboro re. Ko nikandu na yo i rogo gu ringara re nigayo mo akabi he.” (Pa Rug. 3:27, 28) Yosua aandu ka dia gu bakere sunge kubeko nga ga ngbembatayo fu aYisaraere ku Ringara Mokido yo. Si adu nga ko nika so dungu avura na i ki dia adia beko rogo gu kuraha sa. (Yos. 7:1-9) Si du nirengo si aaida Yosua gbia ngarasaro agbia ti ni! Sidu, ani du ni agu aboro nangarasa abaakumba, kodihe na ababi adungurati, nga aguyo namanga nyanyaki sunge tipa ka ngerafuo ga Mbori rimbasa akandoro. (Oni Gedi 1 ATesaroniko 5:12, 13.) Kura babi adungurati sa ape gupai nga, “Kura aregbo kinaho awirina naafu keke keke awaraga nga ga tambuahe furani nibipa wai i nagbia bakere ngbarago ti ye ani ka biyo. Ani naabanda agi awaraga re kini gedihe ho du kpotorani yo ni zezere. Si nangarasa rani bakere gbe.”

14. Gine nayugoho nga ngarasaro na nyanyakipaha ho ani afu rugute ni?

¹⁴ Agu aKristano nga abaakumba gbiati avunguagude ima ino gupai nga tambua boro gbiati ngarasa ni na wene sangbanaha ho i afu gu rugute ni funi nga ga Ziazia Kekeapai. Ho Pauro atambua agu awirina ni naadu Korinda yo tipa mangayo sunge na gako rugute, i aima gbia ngarasaro nirengo tipa kaa ndu kindi kumbatayo na manga rurupai. (2 Kor. 7:8-11) Andrea, du na agude beko ue aya: “Ngarasaro naundo agude i sono rogo toro yo na rogo berã yo a. Mo nasa rugute si nye rogo boro yo nifu mo ngarasaro funi. Wa vura duhe nga awirani ima ino gupai duni ruruhe, manga rurupai nada ni papara gayo raka ho ani angarasa yo angarasa ni kindi.”

15. Gini diandue sa rengbe ani ka mangaha tipa ka ngarasa akuarani?

¹⁵ Mo du na tambuahe tipa gu ome awirina amangaha gbiati gayo wene asino. (2 Peka 16:9; Eyo. 1:8) Yekova na Yesu nabi agu apai dunduko ani amangaha ka songoda agu apai nga ga Kindo na nyanyakipaha, ka si vura du vurũ nga agu apai du tipa rani ambunga gene furani ani fubee bakere gbe te. (Oni gedi Ruka 21:1-4; 2 AKorindo 8:12.) Ni kpiapai, kura sosono awirinarani namanga bakere asadatise tipa kadu pati adunguratise na kini tungusipai dedede. Ya mo si aidanga ani naatambua yo na kini ngarasi yo te?

16. Tipagine si aidanga ani mangi ndundu ti ni ti ngarasa kura aboro ya?

¹⁶ Mo gbata amamu tipa ka ngarasa aboro. Ka si du nga mo bi gupai si aida mo tambua boro tipaha, si adu ni wenepai mo tambua ni. Oni makianga pa gupai namangi ho Pauro na Barunaba adu ni Andiokia, Pisidia yo. Agu abangerekurii apai nga ga bambutiria yo aya fuyo wẽ: “Awirina, si ngia pai ngbaroni ka ngarasi aboro, oni péke.” Pauro akaragapai kuti agi afugo re ni mangako wene gumbapai. (Amo. 13:13-16, 42-44) Ka si dunga ani ima rengba ka pe fugo ngarasaro, anga si ni wenepai ani pehe te? Ka ani moihe ni sinorani kaa ngarasa aboro, si nawira wa aboro nikaa ngarasa rani angarasa a.​—Rk. 6:38.

17. Gine nasa gaani afugo tambuahe si du na bakere undo ti ni?

¹⁷ Mo pe kina boro gupai nzunzu mo atambua boro tipaha. Tambua boro na ngarasa ni na afugo naundo ni aundo, ono ga Yesu afugo fu agu aKristano naadu Tuatira nayugo gupai nga pe gupai mo atambua boro tipaha ima ngba kisusi. (Oni gedi Yugoti 2:18, 19.) Ni kpiapai, ka si du nga ani nga avunguagude, ani rengbe ka pepa gupai ngba tirani na gu sonakumbatayo i amangaha rogo toro yo. Ani rengbe ka pepa gupai nangba tirani na gu wirina ni dee adunga kumbari ti ni ya nibipa wai ri asonosa awiiri wa vura duhe nga ri rogo kpakarapai. Gu ngbatunga fugo tambuahe re gbiati ngarasaro ima rengba ka undo bakere gbe!

18, 19. Wai du rengbe ani ka ngarasa agu aboro naida ngarasaro?

¹⁸ Yekova ho nika ya furani ani pe fugo ngarasaro fu boro wa gu ko aya fu Moize ko ngarasi Yosua te. Ono wa vura duhe wo, Mbori na ngbarago ho ani apeka afugo ngarasaro ni fu akuarani aidipase na fu kura aboro a. (Snz. 19:17; Eb. 12:12) Ni kpiapai, ani ima rengba ka pepa wai fu bagumbapai gako gumbapai ni rugu rani na gu rugute ani naidaha watadu wai si niundo rani ani girogo kura veresi yo. Kura wirina sa ni dee akepai fu gu bagumbapai nga gino ki ya, “Wa vura duhe nga ani nifura tipa bete aminiti gbua, mo niima bi wai kpotore yo nidu ni rõrõihe, na mo ki fu wasa fere na ki ngarasi re. Mi naida mo ini gupai nga ho mo nifura ni ngba wene gene, ri tambara yo na ho ani nifura ni na mo, mi nibihe nga gure ningia gamahe be Yekova.”

¹⁹ Si nawiraha awira were nzunzu nga ani nika gbia badungu agene ka me akuarani ngbaha rogo toro yo ka ani mangi diaberã ka mangasunge kuti gu ga Pauro rugute nga: “Oni zúngadi tironi na akuaroni, ki ninyakasi tironi dagba roni yo, a wa oni namanga a.” (1 Tesa. 5:11) Ani dunduko nirengo nika fu ngbarago fu Yekova ka ani ‘aangarasa tirani dagba tirani na uru na uru.’