1. Wai du Ziazia Kekeapai afura dedede tipa rugute?

HO MO agia gu fugo ni nga “rugute,” ginipai naye ku berãro yo? Isoke kina pa mbusa naye ku berãro yo ni ipo, ono tie, anga kina mbusa sa si akodaha te. Ziazia Kekeapai nafura dedede tipa rugute nga si ni wenehe tipa rani, kura aregbo, si nafura tipaha sa na inohe, tatamana, nyemuse, gbiati unga. (Snz. 1:​2-7; 4:​11-​13) Si wo mbiko gupai nga ho Mbori aruga rani ni, si nayugopa gako nyemuse tipa rani na kini yugu gu nyemupai du ko na ni nga ani gbia nyenye unga. (Eb. 12:⁠6) Wa vura duhe nga rugute ima rengba ka koda fu mbusa, gu mbusa re ni gbegberẽhe te. Nirengo, bangua rogo gu fugo yo nga “rugute” nabipa yugopai, wa gu vungugude ayugopai fu wirini ni akpinyemu ru.

2, 3. Wai du rugute narengbe ka koda yugopai gbiati fu mbusa? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

² Oni bingo gi kpiapai re: Tooni gude nga Gaaniko nangi kandi dimoyo. Nako ya fuko: “Gaaniko, mo ima ino gupai nga si aidanga mo naangi kandi dimoyo te! Mo nika imo he yo.” Ono ko aidanga ka gia gupai nako napehe te, ko nangi kandi kindi na kandi ki fõ bunga si ki kpi. Wai du nako narengbe ka ruga ko? Ri rengbe ka ruga ko ni yugo ri pai fuko na ki fu bete mbusa fuko. Ho ri ayugopai ni fu Gaaniko, ri rengbe ka yugo gupai fuko nga gbegberẽpai du ko  namangihe re. Ri naida ka yugo gu tatamana fuko du ti giasangba avunguko, ki saki gupai nga si daada i ru andiko kporo na gayo andiko afunga rii ome te. Fuani tipa ka nyakasa agu apai ri nagumbaha fuko, ri rengbe ka fu gu mbusa fuko daada. Ni kpiapai, ri rengbe ka dia gu kandi re be Gaaniko ka ko anginga ru ya tipa bete aˈuru. Gure rengbe ka yugo gupai fuko nga basasangba na kina asangbanaha ti ni.

³ Wangia ani avuru gu dungurati nga ga aKristano, ani nga papara ga Mbori ngbadimokporo. (1 Tim. 3:​15) Sidu tie, ani nairisa gu rengo du Yekova na ni ka ru andiko na ka fu rugute nga ga nyemuse furani ho ani agu rii agu andiko re ni. Kurigure, ka gaani mangaapai kusi gbegberẽ asangbanapai, gako rugute rengbe ka tingida rani na wai duhe ni nyanyakipa pai ka giasangba Barani du ngbangbaturũ yo. (Gara. 6:⁠7) Mbori naberãpa rani ni kerehe na ko aidanga ani du rogo bakere gberãrago te.​—⁠1 Pet. 5:​6, 7.

4. (a) Gini ngbatunga rabahe Yekova afu maku kuriihe? (b) Gini apai ani nika sakaha rogo gi kekeapai re?

⁴ Ho ani afu gu rugute ni nga ga Ziazia Kekeapai, ani rengbe ka undo wirani watadu bawiriki Ziazia Kekeapai ni da ti gu sasa nga ga du ni pefuo Kristo. Gu bangua ũsunge ani amangasunge na ni ka raba aboro nga Fugo Mbori, si naundo rani ani ‘raba aboro rogo rurupai yo.’ Rogo gi gene re, ani rengbe ka undo wirani watadu gu boro ani awirika Ziazia Kekeapai na ni tipa ni rugutini na ki ‘ká kuti agu apai dunduko Yesu arugu rani kuti ni.’ (2 Tim. 3:​16; Mt. 28:​19, 20) Gi ngbatunga rabahe nga gu naundo abawirikipai tipa i sa kura aboro a tigayo ni ga Kristo abawiriki re, Yekova nafu maku afu kuriihe. (Oni gedi Tito 2:​11-​14.) Ani sakingo pai awere tipa nyanyakipa asanahe biata: (1) Wai du ga Mbori rugute ayugopa gako nyemuse tipa rani? (2) Ginipai ani narengbe ka wirikaha be agu aboro Mbori aruguyo bakuru kusayo? (3) Ho ani aruga boro ni, wai du rengbe ani ka wirika Yekova gbiati Wiriko?

5. Rogo gini agene yo ga Yekova rugute ayugopa gako nyemuse tipa rani?

⁵ Nyemuse nafõngbadu Yekova yo ko rugu rani, ko yugupai furani, na ko raba rani tipa gupai nga ani nye rogo gako nyemuse yo na ani nye ngbagene nyenye unga. (1 Yo. 4:​16) Ko abanga parani kusende watadu ka fura gbegberẽ furani si kini sa rani ani naabi tirani nga sunge tirani te te. (Snz. 12:18) Kuba gure, Yekova nabi rani na irisa, kini ngere tipa gu wenepai du rogo rani yo na kini irisi gu ranirii du ani na ni ka manga gaani asiapai. Ya mo wo du mo abi ga Mbori rugute, singia si naye vurube Fugoko, agu awaraga du mburuhe rii Ziazia Kekeapai, be avunguro nga aKristano, watadu be agu abaakumba nga ga dungurati yo? Nirengo, agu abaakumba naasada ka ruga rani ngba zezeredi gene na rogo nyemuse yo ho ani amanga “ingapai” ni watadu iraira diandue ni, isoke zanga ino, i nayugo kpia ga Yekova nyemuse tipa rani.​—⁠Gara. 6:⁠1.

6. Ho i aruga boro ni na ki rogo apai beni, wai du si ayugopa ga Mbori nyemuse?

⁶ Ono tie ti gu kura aregbo, rugute rengbe ka koda kura apai angianga kina fugo sa ngbaseyo ya. Ka si du nga boro mangi kere ingapai, i ima rengba ka roga amomu kusayo beni rogo dungurati. Zavura ho mangihe ni wo, gu ngbatunga rugute re nayugopa ga Mbori nyemuse tipa rani. Ni kpiapai, ho boro azanga gani amomu ni, si rengbe ka undo ni ni ini wai duhe ni nyanyakipa pai funi ni moiberã ni fuo wisigo Ziazia Kekeapai nisase, berãkuriipai, gbiati kparakpee. Rogo gi gene re, ni ki rengbe ka nyaka rogo toro yo. (Tam. 19:⁠7) Kusa, gani amomu ima rengba ka karagatihe. Zavura kusa boro kusayo rogo dungurati nayugo kina pa ga Yekova nyemuse, bambiko si nabanda dungurati be gu gbegberẽ maapai kurii nga ga gu boro re. (1 Kor. 5:​6, 7, 11) Na mbiko gupai nga Mbori nafu rugute fu boro rengbearengba, pa kusayo gu boro kusayo rogo dungurati mangi irairapai rengbe ka sani  ni inipa wai du gu ingapai ni namangihe ni kerehe na ki sani ni saberã.​​—⁠Amo. 3:​19.

7. Da nangia Sebana, na gini gbegberẽ sino ko atona ka sonosaha?

⁷ Tipa ka rugatirani na wai du rugute na nyanyakipaha, ani bingo akpiapai nga ga aboro ue Yekova arugu yo: Sebana nga guko naraki ti regbo Bakindo Izikiya, na Graham nga wirina ti gi gaani regbo re. Wa Sebana angia babandaamarã rogo “kporo” isoke gu kporo nga ga Izikiya, ko aima du na bakere pagbia beko. (Yes. 22:15) Ono tie, si nafu kina gberãrago nga, ko ada ni irarukö na kini gbata taarimo kina tipa tiko. Zavura ko ambakadi badugbo murö tipa tiko, na kini ndu rii “angbagidavura taarimo”!​—⁠Yes. 22:​16-​18.

8. Wai du Yekova arugu Sebana, na sangbanaha angia gine?

⁸ Mbiko gupai nga Sebana aagbata taarimo tipa tiko, Mbori ‘ado ko kusayo ti ngba gako sunge’ na ki moi Eriyakima kubako. (Yes. 22:​19-​21) Gu ariapai re amangi ti gu regbo ga aAsuro bakindo nangia Saneriba aaida ka zubo Yerusarema na vura. Fuo bete regbo kusa, gu bakindo re akedi gako abanyaki gbiati bakere rimbasa aborovura ku Yerusarema yo, tipa ka ba gunde ti aYudo na tipa ka sa Izikiya ko mbutiko fuyo. (2 Aba. 18:​17-​25) I akedi Eriyakima ko ndu ka fura na agu abanyaki re, ono ko aandunga nisako te. Ko andu na kura aboro ue, boro sa dagbayo yo angia Sebana, nga guko naamangasunge awere ti gu regbo re ni bakeapai. Ya mo gere ayugongo gupai nga Sebana aambunga zinga gbiati kpipai si sono rogoko yo te ono kuba gure ko ki idi gu sunge i afuhe fuko nga gu naadu na paha kusende te? Kangia wodu, ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gu pangbanga re? Ani bingo apai biata.

9-11. (a) Gini nyanyakipa pai rengbe ani ka wirikaha ti gupai namangi Sebana? (b) Wai du mo nagbia ngarasaro ti wai Yekova amangipai na Sebana?

⁹ Bambatapai nga, Sebana azanga gako bangiriba. Gupai namangiko re nafu gu zahe nga “enda nangbe ku mbata yo fu gbarasapai, kiisapatise du mbata fu tigo.” (Snz. 16:18) Ka si du nga mo na amomu bero rogo dungurati, isoke aboro kini biro na kiki, ya mo mo amanga nyanyaki asadatise ka nye na umbasitise? Ya mo mo abihe nga Yekova du fu ai gu gamahe nga gu du bero watadu undoro mo du na diabese rogo pai yo? (1 Kor. 4:⁠7) Gu mokedi nangia Pauro akepai nga: “Fu agu yo dunduko du dagba roni yo, ka gu ni bérẽ nga pa tini susi gu pai ka ni aberã ya, kina berã pai ka berã ha zezeredi.”​—⁠Rom. 12:⁠3.

¹⁰ Uepai nga, pa ruga Yekova Sebana nyanyaki arengbe ka yugo gupai nga ko aabingo Sebana nga ka ko mangingo ariapai te te. (Snz. 3:​11, 12) Nairiwo gu wenepai rengbe agu aboro ka wirikaha nga aguyo zanga gayo amomu rogo ga Mbori dungurati areme!  Kuba gupai nga i du na zinga na ki kpipai, i nimangingo sunge amanga kindi fu Mbori wenengai gbe ringbisihe kuti omeyo nibipa wai du apai awere tipa yo, kini bi gu rugute re nga si nayugopa ga Yekova nyemuse tipa yo. Oni tingidi gupai nga, Barani abingo rani nga maabangirise berewe tipa rani te te ka ani umbasipa tirani ku bangiri ko. (Oni gedi 1 Petero 5:​6, 7.) Ga Mbori rugute nga gu ko afuhe rogo nyemuse yo rengbe kadu ni gu gene ko ame rani ngbaha, sidu, si naida ani nye ni rurungbura rani beko yo.

¹¹ Biatapai nga, gu gene Yekova amangipai na Sebana ngbaha nayugo nyanyakipa pai fu agu aboro i nafu gu sunge fuyo nga ga ruga aboro, wa aguyo nga avunguagude gbiati agu aKristano nga ababiapai. Gupai re nga gine? Wa vura duhe nga ga Yekova rugute rengbe ka yugo gupai nga ko ima soga ingapai, si ima rengba ka yugo gupai a nga ko naberãpa gu boro aberã mangi ingapai. Ka si du nga mo nga vungugude watadu babiapai na si kini idi mo fu rugute fu boro, ya mo mo awirika Yekova, nisoga mo gu irairapai re ono kini ngere tipa gu wenepai du rogo wiro yo watadu rogo kuaro idipase yo?​​—⁠Yuda 22, 23.

12-14. (a) Wai du kura aboro amangapai kuti gu rugute Mbori afuhe fuyo? (b) Wai du Fugo Mbori aundo kura wirina ko aria sinoko, na sangbanaha angia gine?

¹² Si nafu kina gberãrago nga, ho i afu rugute ni fu kura aboro, si naimisa yo na i ki turũsi tiyo kusayo ti Yekova gbiati gako aboro. (Eb. 3:​12, 13) Ono ya mo gure nayugo gupai nga ka i undongo gu ngbatunga aboro re berewe te? Oni bingo gupai namangi Graham nga guko i akusiko kusayo rogo dungurati, kusa, i ki gasi ko ku rogo dungurati, na fuani ko ki zere rogo toro yo. Bete agarã kusa, ko asana kura bakumba sa nga guko nazi bakure nako ko wiriki Ziazia Kekeapai na ko.

¹³ Gu bakumba re aya: “Gupai naambusa Graham angia rukö. Ko aabisirapa agu abaakumba ni kerehe naadu pati gako ngbanga ho i akusi ko ni. Sidu, ho ani atona wirikapai ni, ani awisigi agu averesi nafura tipa rukö na asangbanaha. Graham atona ka bi tiko ziazia rogo gu bitiroabi yo nga ga Fugo Mbori, na ka rago angbanga tiko na gupai ko abihe ya! Gu sangbanapai si adu na ni kuriko aima iriwo! Tingbafuo ko idi kuti gupai nga gu ‘bakere he’ nga rukö aima kiso bangiriko na gu sinoko nangia ga bisirahe du naaye na kpakarapai kutiko, ko atona ka manga wene aˈariapai ni ipo. Ko atona kaa ndu tipa agu adunguratise nga ga aKristano dedede, kaa wisigo Fugo Mbori sirisiri, na ki sa kparakpee fu Mbori na aˈuru dũ ni sinoko. Ko adi gu gako sunge nga ga toro a kugume nga ga du ni bariikporo, si ki sa ngbarago ti diako na awiriko ni kerehe.”​​—⁠Rk. 6:​41, 42; Yak. 1:​23-​25.

¹⁴ Gu bakumba re andu kumbatayo ki ya: “Rogo gu kura uru sa, Graham apepai fere nga gu nazi ngbadure yo. Ko aya, ‘Mi ima dia dungu agarã wa mi aini rengo, na zavura mi aima mangasunge ni bazakigene. Ono kina awere nzunzu rengbe mi ka ya mi ima kpinyemu Yekova.’ Si aaimanga te, i ki sanako ko nimangisunge na makorofoni Bambu Kindo yo, na ko aima bi gu momu re na nyanyakipaha gbe. Gako kpiapai ayugu gupai fere nga, ho boro aumbasipa tiní ni ku bangiri Mbori ni ida ni gu rugute i nafuhe funi, amaku naza kaa uka auka kurini!”

15. Ka ani aida gaani rugute zi ngbadu aboro yo, ginipai si aida ani mangihe?

¹⁵ Ka ani aida kadu ni wene abayugupai, gu bambatapai si aidaha berani nga ani du ni wene abawirikipai. (1 Tim. 4:​15, 16) Wakina gure a, agu aboro Mbori namoi yo i naafu rugute, si naida i naandu kindi kumbatayo kaa futiyo kutiibe gu ngbembatayo nga ga Yekova. Futise kutiibe gu ngbembatayo nga ga Mbori ni umbasitise wa gure nika sa gupai nga aboro naabiyo na irisa na ki sayo i naafura zukazuka zanga gunde ho i araba aboro ni watadu ho i afu rugute ni fuyo. Oni bingo ga Yesu kpiapai.

16. Gini apai rengbe ani ka wirikaha be Yesu nibipa wene fu rugute gbiati wene yugopai?

 ¹⁶ Yesu anaagiasangba Bako ti aregbo dũ, zavura ho si anidu ni ni kpakarakpakaraha fuko tipa ko gisangbako. (Mt. 26:39) Na ko anaagumba gupai kindi nga gako ayugopai gbiati tatamana aye be Bako. (Yo. 5:​19, 30) Ga Yesu umbasitise gbiati giasangba agbe agu aboro koyo du ko ni naadu na nyemu rengo na si asako ni gu wene bayugupai nayugopai na nunga. (Oni gedi Ruka 4:​22.) Gako afugo nunga angarasi agu aboro naadu wakina kamakama nganzi watadu wakina pidapida remu. (Mt.12:20) Zavura ho aboro aasada ni ka sa Yesu ko zingi, ko anye kindi zezeredi na kini mangipai na nyemuse. Gipai re adu ni yuguyuguhe ho ko afu rugute ni fu gako abawiriki tipa gu sino nga ga nyemu pagbia.​—⁠Mk. 9:​33-​37; Rk. 22:​24-​27.

17. Gini wene asino rengbe ka undo abaakumba i du ni wene ababanda ga Mbori akandoro?

¹⁷ Agu aboro dunduko i nafu gu sunge fuyo nga ga ruga aboro na agu apai du rogo Ziazia Kekeapai yo, si naida i pekefuo ga Yesu kpiapai. Nirengo, ho i amangaha ni wo, si nayugopa gu nyemupai du yo na ni ka mbutiyo Mbori na Wiriko me yo. Gu mokedi nangia Petero akepai nga: “Oni mbú ti ga Mbori rimbasa akandoro du dagba roni, nimangi sunge barumbatayo, mbiko du oni ni zizi roni kuti ni te, ono ni nyemuhe fu Mbori; tipa gbegberẽ ũkumuko a te, ono ni idapaha kpotoroni yo. Ka oni dú nga ni abazogo agu yo i aasia payo fu roni ya, ono oni dú ni kpiahe fu rimbasa akandoro.” (1 Pet. 5:​2-4) Zanga kapa, agu ababiapai du na ngbarago ka ra fu Mbori na fu Kristo, nga guko nga rii dungurati, i nagbia undo na zavura agu aboro i angerafuo yo i ki gbia undo a.​—⁠Yes. 32:​1, 2, 17, 18.

18. (a) Ginipai Yekova akpinyemuhe be avunguagude? (b) Wai du Mbori aundo avunguagude i tindi gayo atindiro?

¹⁸ Kina gu ngisa bangua rengo re a nabi ngbadimokporo. Mbori nagumba gupai fu abariikporo nga: “Ka oni wí nga ngba awironi i zingi ya, kina mbu ti yo ni ga Gbia rabahe na rugahe.” (Ef. 6:⁠4) Wai du du gipai re ni nyanyakipai? Asanza 19:18 nayugo gupai nga fu rugute fu agude nga gupai rengbe ka sa yo i bati watadu i kpiki. Nirengo, agu avunguagude nga aKristano nika karagapai akaraga fu Yekova ka si du nga i afunga gu rugute fu wiriyo si aida i fuhe furu te! (1 Sam. 3:​12-​14) Ono wa vura duhe wo, Yekova nafu gu tatamana gbiati ome fu avunguagude i aidaha ho i aumbasipa tiyo ni ka sanako rogo kpee yo na kini ngere koyo du Fugoko ni gbiati ziazia toro si ngbe fuyo kumbatayo.​—⁠Oni gedi Yakoba 1:⁠5.

19, 20. (a) Gini amaku naye ti ida ga Mbori rugute? (b) Ginipai ani nika wisigoho rogo gu kekeapai ngbefuo gere?

¹⁹ Si ima mbu ka pekapa agu amaku dunduko naye mbiko ida gu rugute nga ga Mbori na mbiko wirika Yekova gbiati Yesu ho ani aruga kura aboro ni. Bete agu rengbe ani ka gumbaha nga, ngbadimokporo gbiati dungurati nada ni agu aba nga ga zereda. Aboro ni basasa dunduko a nabi gupai nga i ima kpinyemuyo, i nabiyo abi na nyanyakipa yo, na ba yo ima ngba, na gure nga kpia agu amaku nika ye kumbatayo. (Tam. 72:⁠7) Nirengo, anga ba tikpo ti pai du nga ka ya ga Yekova rugute nayugopai furani tipa wai ka raka sa nyeanye kindi rogo zereda na kodatise ni gako aborokporo te. (Oni gedi Yesaya 11:⁠9.) Ka ani aabi gu rugute nga ga Mbori wa gure, si nawira gupai gbe nga ani bihe abi ni guhe nzunzu duhe ngaha, nga: gu wene gopai nayugopa ga Mbori bakere nyemuse tipa rani.

²⁰ Rogo gu kekeapai ngbefuo gere, ani nika wirika kura dungu apai tipa ngbatunga arugute rogo ngbadimokporo na rogo dungurati. Ani nika wisigopai a tipa rugatise kodihe na guhe rengbe ka gberã kisusi gu imisiri boro agbiaha tipa bete regbo ho i aruga ni ni.