1-2. (a) Kungani abantu abaningi namuhla bekuthola kunzima ukwethemba labo abanegunya? (b) Sizoxoxa ngani kulesi sihloko?

NAMUHLA abaningi bakuthola kunzima ukwethemba abantu abanegunya. Baye babona ukuthi ezomthetho nezepolitiki zivame ukuvuna abacebile nabasezikhundleni, zingababonisi ubulungisa abantu abahluphekayo. IBhayibheli lisho ngokucacile: ‘Umuntu ubuse omunye umuntu kwaba ukulimala kwakhe.’ (UmSh. 8:9) Ngaphezu kwalokho, indlela abanye abaholi benkolo abaziphatha ngayo ayijabulisi neze, okwenze abanye abantu bangabe besamethemba uNkulunkulu. Ngakho, lapho othile evuma ukufunda iBhayibheli nathi, sibhekana nenselele yokumsiza ukuba athembe uJehova nabameleli baKhe abangabantu.

² Yiqiniso ukuthi akubona abafundelwa iBhayibheli kuphela okudingeka bafunde ukwethemba uJehova nenhlangano yakhe. Ngisho nalabo asebeneminyaka beseqinisweni akumelwe bakhohlwe ukuthi indlela kaJehova yokwenza izinto ihlale izedlula zonke. Ngezinye izikhathi kuvela izimo ezingase zivivinye ukumethemba kwethu. Kulesi sihloko, sizoxoxa ngezimo ezintathu okungase kuvivinywe kuzo ukholo lwethu: (1) lapho sifunda izindaba ezithile eziseBhayibhelini, (2) lapho sithola isiqondiso enhlanganweni kaJehova (3) nalapho sibhekana nezinkinga esikhathini esizayo.

3. Izindaba ezithile eziseBhayibhelini zingakuvivinya kanjani ukwethemba kwethu uJehova?

 ³ Lapho sifunda iZwi likaNkulunkulu, singase sibe nemibuzo mayelana nendlela uJehova asebenzelana ngayo nabanye  abantu nangezinye zezinqumo azenza. Ngokwesibonelo, encwadini kaNumeri sifunda ukuthi uJehova wayala ukuba kubulawe umIsrayeli owayetheza izinkuni ngeSabatha. Encwadini yesibili kaSamuweli, sifunda ukuthi emakhulwini eminyaka kamuva, uJehova wathethelela iNkosi uDavide ngemva kokuphinga nokubulala. (Num. 15:32, 35; 2 Sam. 12:9, 13) Singase sizibuze, ‘Kungani uJehova athethelela uDavide ebe ephingile futhi wabulala kodwa wathi akabulawe umuntu okwakubukeka sengathi wenze isono esincane?’ Ukuze siphendule lo mbuzo, cabanga ngamaphuzu amathathu okungaba kuhle siwakhumbule lapho sifunda iBhayibheli.

4. UGenesise 18:20, 21 noDuteronomi 10:17 usenza kanjani siyethembe nakakhulu indlela kaJehova yokwenza izinto?

⁴IBhayibheli alisinikezi yonke imininingwane ngendaba ethile ngaso sonke isikhathi. Ngokwesibonelo, siyazi ukuthi uDavide waphenduka ngobuqotho. (IHu. 51:2-4) Kodwa wayenjani lo muntu owephula umthetho weSabatha? Wazisola? Ingabe wayeke wawephula umthetho kaJehova ngaphambili? Ingabe wayeke wazishalazelela noma wazenqaba izixwayiso? IBhayibheli alisho. Noma kunjalo, nakhu esingaqiniseka ngakho: UJehova ‘akwenzeki angabi nabulungisa.’ (Dut. 32:4) Zonke izinqumo zakhe uzisekela emaqinisweni​—hhayi kuyinzwabethi, obandlululweni, nakunoma yini enye evame ukusonta indlela abantu abahlulela ngayo. (Funda uGenesise 18:20, 21; Duteronomi 10:17.) Lapho sifunda ngokwengeziwe ngoJehova nemithetho yakhe, siyethemba nakakhulu indlela enza ngayo izinto. Ngisho noma indaba eseBhayibhelini iphakamisa imibuzo esingase singakwazi ukuyiphendula manje, kuningi kakhulu esikwaziyo ngoNkulunkulu wethu okusenza siqiniseke ngokuthi “ulungile kuzo zonke izindlela zakhe.”​—IHu. 145:17.

5. Ukuba nesono kuyisonta kanjani indlela esahlulela ngayo? (Bheka nebhokisi elithi “ Ukuba Nesono Kufiphaza Indlela Esahlulela Ngayo.”)

⁵Ukuba nesono kusonta indlela esahlulela ngayo. UNkulunkulu wasenza ngomfanekiso wakhe, ngakho siyakulangazelela ukubona abantu bephathwa ngendlela enobulungisa. (Gen. 1:26) Kodwa ngenxa yokuthi sinesono, singase singahluleli kahle  ngisho noma sicabanga ukuthi sinawo wonke amaqiniso. Ngokwesibonelo, khumbula indlela esingamjabulisanga ngayo uJona isinqumo sikaJehova sokubonisa abantu baseNineve isihe. (Jona 3:10–4:1) Kodwa cabanga ngemiphumela yaso. Abantu baseNineve abangaphezu kuka-120 000 abaphenduka basindiswa! Ekugcineni, nguJona okwadingeka alungiswe, hhayi uJehova.

6. Kungani kungadingeki uJehova asichazele izinqumo zakhe?

⁶UJehova akabakweleti abantu incazelo yezinqumo zakhe. Yiqiniso, uJehova wayezivumela izinceku zakhe zangaphambili ukuba ziveze indlela ezizizwa ngayo ngezinqumo azenzile noma ayezozenza. (Gen. 18:25; Jona 4:2, 3) Ngezikhathi ezithile wayezichaza izinqumo zakhe. (Jona 4:10, 11) Noma kunjalo, uJehova akaphoqelekile ukuba asichazele izinqumo zakhe. Njengoba enguMdali wethu, akayidingi imvume yethu ngaphambi noma ngemva kokuthatha isinyathelo.​—Isaya 40:13, 14; 55:9.

7. Iyiphi inkinga esingase sibhekane nayo, futhi kungani?

⁷ Asingabazi nakancane ezinhliziyweni zethu ukuthi uJehova uhlale enza okulungile. Nokho, inkinga esingaba nayo kungaba ukwethemba abameleli bakhe abangabantu. Singase sizibuze ukuthi labo abaphathiswe umthwalo enhlanganweni kaJehova ngempela benza ngokuvumelana nesiqondiso sakhe yini noma ngendlela yabo. Leyo kwakungase kube indlela ababecabanga ngayo abathile ababephila ngezikhathi zeBhayibheli. Cabanga ngezibonelo okukhulunywe ngazo  esigabeni 3. Isihlobo somuntu owaphula umthetho weSabatha sasingase sizibuze ukuthi uMose wayembuze ngempela yini uJehova ngaphambi kokuba kukhishwe isigwebo sokufa. Umngane ka-Uriya umHeti, okwakungumkakhe owaphinga noDavide, naye wayengase aphethe ngokuthi uDavide wayesebenzise isikhundla sakhe njengenkosi ukuze angasitholi isigwebo esasimfanele. Iqiniso elimsulwa liwukuthi asikwazi ukuthi siyamethemba uJehova uma singabethembi abameleli bakhe abangabantu​—labo yena abethembayo.

8. Okushiwo encwadini yezEnzo 16:4, 5 kufana kanjani nendlela ibandla lobuKristu elisebenza ngayo namuhla?

⁸ Namuhla uJehova uhola ingxenye esemhlabeni yenhlangano yakhe esebenzisa “inceku ethembekile neqondayo.” (Math. 24:45) Njengendikimba ebusayo yangekhulu lokuqala, le nceku iqondisa abantu bakaNkulunkulu emhlabeni wonke futhi inikeza abadala bebandla iziqondiso. (Funda izEnzo 16:4, 5.) Abadala bona babe sebedlulisela lezo ziqondiso emabandleni. Sibonisa ukuthi siyayethemba indlela kaJehova yokwenza izinto ngokulalela iziqondiso esizithola enhlanganweni nakubadala.

9. Kunini lapho kungase kube nzima khona ukubambisana nesinqumo esenziwe abadala, futhi kungani?

⁹ Ngezinye izikhathi kungase kube nzima ukubambisana nezinqumo ezenziwa abadala. Ngokwesibonelo, eminyakeni yamuva amabandla nezigodi kuye kwahlelwa kabusha. Kwezinye izimo abadala baye bacela abamemezeli ukuba bahlanganyele kwelinye ibandla ukuze amaHholo OMbuso angabi nabantu abaningi kakhulu noma abancane kakhulu. Uma sicelwa ukuba siye ebandleni elisha, kungase kube nzima ukushiya umndeni nabangane. Ingabe abadala bathola isiqondiso saphezulu esibatshela ukuthi bamabele kuphi ummemezeli ngamunye? Cha. Ngakho, lokho kungase kwenze kube nzima ukulandela isiqondiso esisitholayo. Kodwa uJehova uyabethemba  labo badala ukuthi bangazenza lezo zinqumo, nathi kudingeka sibethembe. *

10. Ngokuvumelana neyamaHebheru 13:17, kungani kufanele sibambisane nabadala?

¹⁰ Kungani kufanele sibambisane nabadala futhi sisekele izinqumo zabo ngisho noma lezo zinqumo zingekona lokho ebesikufisa? Kungoba uma senza kanjalo siba nesandla ekulondolozeni ubunye babantu bakaNkulunkulu. (Efe. 4:2, 3) Amabandla ayachuma lapho sithobela izinqumo ezenziwa indikimba yabadala. (Funda eyamaHebheru 13:17.) Okubaluleke nakakhulu, sibonisa ukuthi siyamethemba uJehova ngokubambisana nalabo yena abethembayo ukuba basinakekele.​—IzE. 20:28.

11. Yini engasisiza sisethembe nakakhulu isiqondiso sabadala?

¹¹ Singasethemba nakakhulu isiqondiso sabadala uma sikhumbula ukuthi bathandazela umoya ongcwele lapho bezoxoxa ngezinto ezithinta ibandla. Baphinde babheke ngokucophelela izimiso zeBhayibheli bese behlola neziqondiso abazithola enhlanganweni kaJehova. Isifiso sabo esikhulu siwukujabulisa uJehova nokunakekela abantu bakhe ngendlela enhle kakhulu. La madoda athembekile ayazi ukuthi ayolandisa kuNkulunkulu ngendlela enza ngayo imisebenzi ayiphathisiwe. (1 Pet. 5:2, 3) Cabanga ngalokhu: Ezweni elihlukaniswe ubuzwe, ezenkolo nezepolitiki, abantu bakaJehova bamunye ekukhonzeni uNkulunkulu weqiniso oyedwa. Yisibusiso sikaJehova kuphela esingenza inhlangano yakhe ifeze lokhu!

12. Yimaphi amaqiniso abadala okumelwe bawacabangele lapho benquma ukuthi umuntu uphendukile yini?

¹² UJehova uphathise abadala umthwalo osindayo wokugcina ibandla lihlanzekile. Uma umKristu enza isono esibi kakhulu, uJehova ulindele ukuba abadala banqume ukuthi uzoqhubeka yini esebandleni. Phakathi kwezinto okufanele bazithole, ukuthi lowo muntu uyazisola yini ngakwenzile. Angase azishaye ophendukile, kodwa ingabe ukuzonda ngempela yini akwenzile? Ingabe uzimisele ukungasiphindi leso sono? Uma sibangelwe ukuzihlanganisa nabangane ababi, ingabe uzimisele ukuhlukana nabo ngokuphelele? Abadala bayathandaza, bawabheke ngokucophelela amaqiniso avelile besebenzisa imiBhalo, babheke nesimo sakhe sengqondo ngalokho akwenzile. Ngemva kwalokho bayanquma ukuthi umenzi wokubi uyaqhubeka yini esebandleni. Kwezinye izimo kumelwe asuswe ekuhlanganyeleni.​—1 Kor. 5:11-13.

13. Yini engase isikhathaze uma kususwa umngane noma isihlobo?

¹³ Ukwethemba kwethu abadala kungavivinywa kanjani? Uma umuntu osusiwe engeyena umngane wethu oseduze noma isihlobo, kungase kube lula ukwamukela isinqumo sabadala. Kodwa ake sithi osusiwe ungumngane wethu omkhulu. Singase sikhathazwe ukuthi abadala abazange bacabangele wonke amaqiniso noma singase sizibuze ukuthi ingabe ngempela bahlulele ngendlela uJehova abengahlulela ngayo. Yini engasisiza sibe nombono omuhle ngesinqumo esenziwe?

14. Yini engasisiza uma isinqumo sabadala esimayelana nobubi obenziwe sithinta thina uqobo?

¹⁴ Senza kahle ngokukhumbula ukuthi ukususwa ekuhlanganyeleni kuyilungiselelo likaJehova nokuthi kuzuzisa ibandla futhi kungase kumsize nomenzi wokubi. Uma umenzi wokubi ongaphenduki engavunyelwa  ukuba aqhubeke esebandleni, angaba ithonya elonakalisayo. (Gal. 5:9) Ngaphezu kwalokho, angase angabuqapheli ububi noma ubukhulu besono asenzile, futhi angasiboni isidingo sokulungisa ukucabanga nezenzo zakhe ukuze akwazi ukuphinde athole umusa kaJehova. (UmSh. 8:11) Singaqiniseka ukuthi uma abadala benquma ukuthi umuntu kufanele asuswe yini, bathatha lowo mthwalo njengobalulekile. Bayaqaphela ukuthi, njengabahluleli bakwa-Israyeli wasendulo, ‘abahluleleli umuntu kodwa uJehova.’​—2 IziKr. 19:6, 7.

15. Kungani kudingeka sisethembe manje isiqondiso sikaJehova kunanini ngaphambili?

¹⁵ Njengoba ukuphela kwalesi simiso kusondela, kudingeka siyethembe indlela kaJehova yokwenza izinto kunanini ngaphambili. Kungani? Phakathi nosizi olukhulu, singase sithole iziqondiso ezibonakala zidida, zingenakusebenza noma zingaqondakali. UJehova ngeke akhulume nathi ngokuqondile. Cishe uyosinikeza iziqondiso esebenzisa abameleli bakhe abamisiwe. Leso kuyobe kungesona isikhathi sokusingabaza noma sokungasikholwa isiqondiso, silokhu sizibuza, ‘Kuvela kuJehova ngempela lokhu, noma abazalwane abaphathiswe imithwalo bazenzela okwabo?’ Wena uyokwenzenjani phakathi naleso sikhathi esibucayi emlandweni wesintu? Indlela obheka ngayo isiqondiso sikaNkulunkulu manje iyona engase inqume ukuthi uyosabela kanjani. Uma usethemba isiqondiso esisithola kwamanje futhi usilandela ngokushesha, cishe uyokwenza okufanayo phakathi nosizi olukhulu.​—Luka 16:10.

16. Ukwethemba kwethu izahlulelo zikaJehova kungavivinywa kanjani esikhathini esizayo?

¹⁶ Kunokunye esiyobe senza kahle uma sikucabangela​—izahlulelo zikaJehova ekupheleni kwalesi simiso. Njengamanje, sinethemba lokuthi abaningi abangakamkhonzi uJehova, okuhlanganisa nezihlobo zethu, bazonquma ukumkhonza ngaphambi kokuba kufike ukuphela. Kodwa nge-Armagedoni, uJehova uyosebenzisa uJesu ukuze akhiphe isahlulelo sokugcina mayelana nekusasa labo. (Math. 25:31-33; 2 Thes. 1:7-9) Akuthina esiyonquma ukuthi ubani oyothola isihe sikaJehova nongeke asithole. (Math. 25:34, 41, 46) Siyokwazi yini ukwethemba izahlulelo zikaJehova noma ingabe ziyosikhuba? Kuyacaca ukuthi kudingeka simethembe nakakhulu uJehova manje ukuze sikwazi ukumethemba ngokuphelele esikhathini esizayo.

17. Siyozuza kanjani ezahlulelweni zikaJehova ekupheleni kwalesi simiso?

¹⁷ Cabanga nje ukuthi siyozizwa kanjani  ezweni elisha likaNkulunkulu lapho sesibona imiphumela yezahlulelo zikaJehova. Inkolo yamanga iyobe ingasekho, kanjalo nezentengiselwano ezinobugovu kanye nezepolitiki, konke okuye kwacindezela abantu kwabangela nokuhlupheka okukhulu selokhu kwathi nhlo. Impilo ecikizelayo, ukuguga nokushonelwa abantu esibathandayo ngeke kusaba ingxenye yokuphila kwethu kwansuku zonke. USathane namademoni bayoboshwa iminyaka eyinkulungwane. Imiphumela yokuvukela kwabo iyobe ingasekho. (IsAm. 20:2, 3) Siyojabula ngempela ngokuthi siye sethemba indlela kaJehova yokwenza izinto!

18. Yiziphi izifundo esingazifunda esibonelweni sama-Israyeli, njengoba kulotshwe kuNumeri 11:4-6 naku-21:5?

¹⁸ Kungenzeka yini ukuphila ezweni elisha likaNkulunkulu kube nezinselele ezithile ezingavivinya ukwethemba kwethu indlela kaJehova yokwenza izinto? Ngokwesibonelo, cabanga ngalokho okwenzeka ngemva nje kokuba ama-Israyeli ekhululwe ebugqilini baseGibhithe. Amanye aqala ukukhononda ngenxa yokuthi ayekhumbula ukudla okumnandi ayekudla khona, abe esedelela ilungiselelo likaJehova lemana. (Funda uNumeri 11:4-6; 21:5.) Kungenzeka yini nathi sicabange ngendlela efanayo ngemva kokuphela kosizi olukhulu? Asazi ukuthi ungakanani umsebenzi okuyodingeka wenziwe ukuze kulungiswe imiphumela yokubhujiswa kwababi futhi kancane kancane kwenziwe umhlaba ube ipharadesi. Cishe kuyobe kunomsebenzi omningi okumelwe wenziwe futhi ekuqaleni kungase kungabi lula. Singalokotha yini sikhononde ngamalungiselelo kaJehova angaleso sikhathi? Nakhu esiqiniseka ngakho: Uma siwazisa kakhulu manje amalungiselelo kaJehova, cishe siyowazisa nangaleso sikhathi.

19. Ungawafingqa kanjani amaphuzu ayinhloko alesi sihloko?

¹⁹ Indlela kaJehova yokwenza izinto ihlale ilungile. Kudingeka siqiniseke ngalokho. Kudingeka sibethembe nalabo uJehova abethembayo ukuba badlulisele kwabanye iziqondiso zakhe. Ungalokothi ukhohlwe amazwi uJehova awakhuluma ngomprofethi wakhe u-Isaya: “Niyoba namandla uma nizola futhi ningethemba.”​—Isaya 30:15.